Sharq tillari

15 – MAVZU. OTLARNING TURLANISHI 
 
 
laborotoriya mashg‟ulotni o‟qitish texnologiyasi 
Talabalar soni 14 
ta
Vaqti 4-soat 
Mashg’ulot shakli 
Bilimlarni chuqurlashtirish va mustahkamlashga 
qaratilgan labarotoriya mashg‟ulot
A
m
a
l
i
y
o
t
 
r
e
j
a
s
i

1. Arab tilida kelishiklar haqida
2. Ikki kelishikda turlanuvchi otlar 
3. Matn ustida ishlash 
O’quv mashg’ulotining maqsadi: Otalarning kelishiklarda turlanishi haqidagi

---

208 
tushunchalarni kengaytirish, chuqurlashtirish.
 
Pedagogik vazifalar: 
O’quv faoliyati natijalari: 
1. Bosh kelishik (raf‟) 
2.Qaratqich kelishigi (jar) 
3. Tushum kelishigi (nasb) 
O‟zbek tilida esa oltita kelishik 
bor. 

Arab
tilida bosh, qaratqich, va 
tushum kelishiklaridan boshqa 
ya‟ni jo‟nalish, o‟rin-payt, va 
chiqish 
kelishiklarining 
qo‟shimchalarining 
qo‟shomchalari 
ko‟makchilar 
bilan ifodalanadi. Ko‟makchidan 
keyin kelgan ot albatta qaratqich 
kelishigining shaklida bo‟lishi 
kerak. Lekin o‟zbek tiliga tarjima 
qilganda 
ko‟makchi 
qaysi 
ma‟noni anglatsa, o‟sha ma‟noda 
tarjima qilinadi.
Otlarning ikkilik son shakllari faqat ikkita 
kelishikda, bosh kelishik va qaratqich-tushum 
kelishiklarida turlanadi 
Ko‟rsatish 
olmoshlarining 
qaratqich-tushum 
kelishikida ikkilik son shakli quyidagicha bo‟ladi: 
muzakkar jinslarda ٖ٣نٛ \hazayni\ va ي٘٣م\ zaynika\ 
Muannas jinslarda ٖ٤ربٛ \hatayni\ va ي٘٤ر \taynika\
bo‟ladi. 
Ega, ot-kesim va ular bilan moslashgan aniqlovchilar 
bosh kelishik shaklida bo‟ladi:
O’qitish usullari-texnikasi 
matn, tushuntirish, namoyish, blits-so‟rov, 
paradokslar usuli 
O’qitish vositalari 
matn, kompyuter slaydlari, doska 
O’qitish shakllari
frontal, kollektiv ish 
O’qitish sharoiti
kompьyuter, mulьtimedia proektor
(yoki proektor va LCD panelь)