«sharq» nashriyot-matbaa

tog‘  o‘rmonla-
rini 
tashkil  etadi.  Tog‘  o‘rmonlarida  qayin,  terak  kabi 
daraxtlar  ham  o‘sadi.  Bunday  o‘rmonlar  o‘lkamizning 
tog‘li  hududlarida  katta  maydonlarni  egallagan.            
To‘qay  o‘rmonlarida
  jiyda,  turang‘il,  shumtol  kabi 
daraxtlar  o‘sadi.  To‘qay  o‘rmonlari  daryolarning  sohil-
larini  va  daryo  hosil  qilgan  orollarni  egallagan.
Qizilqumning  ayrim  joylarida  saksovullardan  iborat 
bo‘lgan 
cho‘l  o‘rmonlari
  ham  uchraydi.
Yovvoyi  hayvonlarning  ko‘p  qismi  o‘rmon larda  ha-
yot  kechiradi.  O‘rmonlarda  ayiq,  bo‘ri,  tulki  kabi  yirik 
hayvonlar  yashaydi.

---

49-rasm. 
 
3  –  cho‘ldagi  saksovul  o‘rmoni. 
1
2
3
Havoni  kislorod  bilan  boyitishda  o‘rmonlarning 
ahamiyati  juda  kattadir.  O‘rmonlar  yog‘och-taxta  za-
xirasi  hamdir.  Binolarni  qurishda,  mebel  va  boshqa 
buyumlarni  yasashda,  asosan,  o‘rmon  daraxtlari  ish-
latiladi.  Qog‘ozlar  ham  o‘rmon  daraxtlarining  mahsuli 
hisoblanadi. 
O‘rmonlar  egallagan  maydonlar  kamayib  ketsa, 
ta  biat ga  jiddiy  zarar  yetadi.  Buning  oldini  olish  maq-
sadida  o‘rmonlar  egallagan  maydonlarning  keskin 
qisqarib  keti shiga  yo‘l  qo‘ymaslik,  kesilgan  daraxtlar 
o‘rniga  ko‘chatlar  ekib,  o‘rmonni  tiklash  zarur.
Keyingi  paytlarda  o‘rmondagi  kesilgan  daraxtlar 
o‘rniga  uning  ko‘chatlari  ekilmoqda.  Ba’zi  joylarda, 
ayniqsa,  Orol  dengizining  qurigan  o‘rnida  ko‘chatlar 
ekilib,  sun’iy  o‘rmonlar  tashkil  etilmoqda.
Daftaringizga  o‘rmonlarning  ahamiyatini,  qanday  so-
halarda  ishlatilishini  yozing.

---

  o‘rmon,  tog‘  o‘r mo ni,  to‘qay 
o‘rmoni,  cho‘l  o‘rmoni.
1.
  O‘zbekiston  hududidagi  tog‘  yonbag‘irlarida  qan-
day  o‘simliklar  o‘sadi?