«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi

Geografik ekspertiza deb loyihalanayotgan muhandislik inshootining atrof-muhit talablariga mos kelish-kelmasligini aniq- lashga aytiladi.

Ekologik ekspertiza deb inson faoliyatining geografik muhit biologik (o‘simlik, hayvonot dunyosi va mikroorganizmlar) qismi- ga ta’sirini baholashga aytiladi.

Geografik va ekologik ekspertiza bir-biriga barcha jihatdan yaqin va bir-birini taqozo qilishini e’tiborga olib, geologik-ekologik ekspertiza deb ataladi.

Ekspertiza — ilmiy tekshirish, loyihalash boshqa tashkilotlar tomonidan ishlab chiqilgan loyihalar va ishlanmalarni o‘rganish hamda ularni amalga oshirish maqsadga muvofiq ekanligini aniqlab, chuqur asoslangan xulosa berishdan iboratdir. Ekspertiza jarayonida muhandislik inshootining atrof-muhitga, aholi salo- matligiga qanday ta’sir qilishi e’tiborga olinadi.

Ekspertiza turli darajalarda amalga oshiriladi. Davlat eksperti- zasi, Vazirlik ekspertizasi, Davlat fan va texnika qo‘mitasi ekperti- zasi, ilmiy va jamoatchilik ekspertizasi va boshqalar. Atrof-muhit bo‘yicha ekspertiza O‘zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish Davlat qo‘mitasi tomonidan belgilanadi. Ushbu tashkilotda ekologik-geografik ekspertiza boshqarmasi mavjud.

Loyihalarning mazmuniga binoan mazkur yo‘nalish bo‘yicha yetakchi mutaxassislar u bilan tanishib chiqib, o‘z mulohazalarini bildiradilar. Masalan, ma’lum bir foydali qazilma konini ishga tushirish loyihasi ekspertizasini geologlar, tog‘-kon sanoati muta- xassislari, iqtisodchilar, ekologlar va boshqa mutaxassislar o‘tkazi- shadi.

Ekspertiza bir necha usulda amalga oshiriladi: shaxsiy eksper- tiza usuli, jamoa ekspertiza usuli, ekspertlar komissiyasi usuli.

Bitta ekspert xulosasiga asoslangan ma’lumotlar asosiy manba sifatida qabul qilinadigan ekspertiza — shaxsiy ekspertiza usuli deb ataladi.