«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

46-rasm.
 Biosferada kislorodning davriy aylanishi.
Inson faoliyati
Ozon ekrani
Ultrabinafsha nurlar
Nafas olish
Fotosintez
Fitoplankton
Qaytarilish
Oksidlanish
Zooplankton
Tuproqda 
yashovchi 
organizmlar
O
2

---

158
jinslariga  aylanadi.  Fotosintez  qiluvchi  organizmlar  faoliyati  natijasida  paydo 
bo‘lgan  erkin  kislorod  (O
2
)  atmosferada  ultrabinafsha  nurlar  ta’sirida  ozonga 
(O
3
)  aylanadi.  Ozonning  to‘planib  borishi  natijasida  atmosferaning  yuqori 
qatlamlarida ozon ekrani hosil bo‘ladi. Kislorod miqdorini bir me’yorda ushlab 
turish  faqatgina  fototrof  organizmlar  hisobiga  amalga  oshiriladi.  So‘nggi 
yillarda  o‘rmonlar  qisqarishi,  tuproq  eroziyasi,  fotosintez  mahsuldorligining 
pasayishi  kabi  holatlar  kuzatilmoqda. 
Kislorodning  davriy  aylanishi  suvning  aylanishi  bilan  bog‘liq,  chunki 
suv  fotosintez  jarayonining  muhim  komponenti  va  kislorod  manbayidir.