Sharq filologiyasi va falsafa fakulteti turkiy tillar kafedrasi


Maqol va iboralarni o`z ichiga olgan manilardan namuna



Download 223,1 Kb.
Pdf ko'rish
bet38/45
Sana31.12.2021
Hajmi223,1 Kb.
#229389
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   45
Bog'liq
turk tilida adabiyotshunoslik terminlarining semantik-struktur tahlili

Maqol va iboralarni o`z ichiga olgan manilardan namuna: 

Açılmıştır arası               Ochilmishir orasi 

Tükenmiştir parası           Tugamishdir moyanasi 

Bıçak yarası geçer            Pichoq yarasi bitar, 

Geçmeyen dil yarası         Bitmagay dil yarasi. 

 

2.2. Badiiy turlarga oid atamalarning semantik-struktur tahlili 

Pyesa  (fran.  piece  –  bo`lak,  qism)  sahnada  qo`yish  uchun  mo`ljallangan 

drammatik  asar

21

.  Ptesada  harakat  bo`ladi.  Qahramonlar  ham  suhbatlashadi,  ham 



harakat  qiladi.  Bir  nacha  kishi  yig`ilib  qilingan  suhbatga    dialog  deyiladi.  Ba`zan 

qahramonlar sahnada yolg`iz qolib gapiradilar. Bu nutqga monolog deyiladi. Sahnada 

asar qahramonlarining rolini ijro etuvchi kishilarga aktyor deyiladi.  

 Pyesada  tasvir  bo`lmaydi.  Pyesada  yozuvchi  o`zining  so`zlari  bilan  ishtirok 

etmaydi.  Faqatgina  pyesa  qanday  qo`yilishi  lozimligi  haqida  ba`zi  ko`rsatmalar 

berishi  mumkin.  Bu  tavsiyalar  qavs  ichida  yoziladi  va  va  ular  remark  deyiladi. 

Remarkda hodisaning qayerda ro`y berganligi, qahramonlarning sahnaga chiqishlari,  

kirishlari  turli-tuman  harakatlari,  pardaning  ko`tarilib  tushirilishi  ko`rsatiladi.  Pyesa 

bir  necha  qismlardan  iborat  bo`ladi.  Ularga  parda  yoki  sahna  deyiladi.  Pardaga 

nisbatan  tanaffuz,  sahnaga  –  majlis  ham  deyiladi.  Umumiy  aytganda,  pyesalar  bir 

necha pardalardan iborat bo`ladi. Lekin bir pardalik pyesalar ham mavjud.  

Drammatik asarlarning uch turi mavjud: 

-trajedi (fr. tragedie) –tragediya. Mavzusi afsonalardan yoki tarixiy voqealardan 

olinadigan g`am-qayg`u bilan tugallanuvchi teatr asarlarining bir turi.  

-komedi  (fr.  com÷die)  –  komediya.  Kulguli,  kulguga  sabab  bo`luvchi  voqea-

hodisalarni tasvirlovchi sahna asari yoki film. 

-dram  (fr.  drame)  –  drama.  Sahnada  qo`yilish  uchun  yozilgan  asar,  g`am-alam 

va ba`zan kulguli voqealarni aks ettiruvchi sahna asari yoki film. 

Drammatik asarlar nasrda ham, nazmda ham yozilishi mumkin. 

                                                 

21

 

Edebî okuma kitabı, Riza Mollof, ‘Narodna prosveta’ devlet neşriyatevi, Sofya 1957 



 


 

37 


 

Aziz  Nesinnning  ‘Yaqinroq  keling’,  ‘Bir  chora  ko`r,  Met’,  Haldun  Tanerning 

‘Kunning  odami’,  ‘Fazilat  dorixonasi’,  Behjat  Nejatigilning  ‘Yulduzlarga  boqmoq’, 

‘Tungi oshxona’, Tariq Bug`roning ‘Uch sahna’, ‘Oyoqqa turmoq istayman’,  Nomiq 

Kamolning  ‘Vatan  yoxud  Silistra’,  ‘Bechora  bola’,  ‘Jaloliddin  Xorazmshoh’  kabi 

darmalari mashhur. 




Download 223,1 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish