Sharq filologiyasi va falsafa fakulteti turkiy tillar kafedrasi

(Ko`z ko`rdi, ko`ngil sevdi, ey yuzi mohim, 

Qurboning bo`lay, bormi bunda mening gunohim?) 

Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz? 

Ecel tuzağını açamaz mısın 

Açıp da içinden kaçamaz mısın 

Azat eyleseler uçamaz mısın 

Kırık mı kanadın kolların hani 

---

 

15 

 

(Shu ajin yuz menikimi Ollohim? 

Ajal tuzog`ini yecholmaysanmi, 

Yechsang-da sen undan qocholmaysanmi, 

Ozod qilsalar-chi ucholmaysanmi, 

Siniqmi qo`llaring, qanoting aygin?) 

Mâh-ı nevdür yoksa sen kıldıkda seyr-i âsümân 

Kaldırıp parmak getirmiş âsumân îman sana   (Fuzuliy) 

(Shu  ko`ringan  yangi  oymikan?  Yo`qsa  sen  merojga  chiqayotganda  osmon 

barmog`ini ko`tarib imon keltirdimi?) 

Leff ü neşr(laff va nashr)- “yig`moq va yoymoq” she`r baytida avval bir necha narsa 

yoki  tushuncha  nomini,  keyin  ular  haqidagi  hukmlarni  ketma-ket  bayon  qilishni 

nazarda  tutadigan  san`at.  Bundan  asosiy  maqsad  nomlari  keltirilgan  narsa  va 

tushunchalarni bo`rttirib, ta`sirchan ifodalashdir

8

. 

Yig`ilgan  narsa  va  tushunchalar  nomlari  tartibi  bilan  ulardan  chiqarilgan  hukm 

va  xulosalar  tartibi  nisbatiga  ko`ra  laff  va  nashr  murattab-tartibli(“leff  ü  neşr-i 

müretteb”)  va  nomurattab-tartibli  bo`lmagan(“leff  ü  neşr-i  müşevveş”)

9

   turlarga 

bo`linadi. 

Ârızın yadıyla nemnâk olsa müjgânım nola 

Zâyi olmaz gül temennasıyla vermek hâra su 

 

Gülşene nergis ü gül hayli letâfet verdi 

Ş

imdi açıldı dahi yüzü gözü gilzârın