Sharq filologiyasi fakulteti

Bitiruv malakaviy ishining nazariy ahamiyati : Yapon tilshunosligida hisob so'zlar va son so'z turkumi haqida to'laroq , kengroq ma'lumot olish va berish imkoniyati tug'ilganligini ko’rsatadi .
Bitiruv malakaviy ishining amaliy ahamiyati :Bitiruv malakaviy ishida sonning qo'llanilishi haqida umumiy ma'lumot berilib , ularning gapda qanday vazifada kelishi haqida chuqur mulohaza qilingan . Yapon tilini endi o'rganuvchilar uchun tushunarli misollar orqali yoritilgan . Jadvallar orqali ya'ni sanoq ketma- ketligini bilish , undan keyin esa amaliyotda qanday qo'llash mumkinligini o'rganayotgan talabalar to'g'ri qo'llay olishi uchun chuqurroq yoritishga harakat qilingan va buni amaliyotda ishlatishi mumkin . Bundan tashqari mazkur tadqiqot ishi orqali talabalar va yapon tili o'rganuvchilari ko'p xonali sonlar haqida ma'lumotga ega bo'lib , ularni amalda qo'llay olish va uning hayotda qo'llanilish ahamiyati to'g'risida yetarlicha bilimga ega bo'ladilar .
Bitiruv malakaviy ishining tuzilishi .Ushbu bitiruv malakaviy ish kirish , asosiy qismning ikki bobi , xulosa , foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati va ilovalardan borat .

I BOB.O’ZBEK VA YAPON TILLARIDA HISOB VA SANOQ SO’ZLAR
1.1.HISOB SO’ZLAR-SONLAR数詞VA ULARNING TURLARI 数詞の種類
Son yapon tilidagi ot kategoroyasining eng kichik guruhini tashkil etib, otdan quyidagi jihatlari bilan farq qiladi.

1. 
   Ma’no bilan. Aniq son va tartibni ifodalaydi.
   
2. 
   So’z yasalish xususiyatlari bilan. Tartib affikslari bilan va hisob (sanoq) suffikslari qo’shiladi.
   
3. 
   Sintaksis funktsiyalash xususiyatlari bilan. Xizmatchi sonlar yordamisiz sanoq hol vazifasini bajaradi.
   

Kelib chiqish va xususiyatlariga ko’ra sonlar yapon va xitoy sonlarga bo’linadi.
Yapon tilida yaratilgan sanoq sonlar. Yapon tiliga xos bo’lgan 10ta son mavjud:

ひと 一つ	ふた 二つ	みっ 三つ	よっ 四つ	いつ 五つ	むっ 六つ	なな 七つ	やっ 八つ	ここ 九つ	とお 十
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10

Yapon sonlari uyidagi holatlarda qo’llaniladi:

1. 
   Yosh sanog’i, masalan: 妹は五つです。－ Singlim besh yoshda.
   
2. 
   Uncha katta bo’lmagan dumaloq va to’trtburchak narsalar ( kichkina quti – karobkalar,mevalar)ni sanashda, masalan: りんごが四つください。－To’rtta olma bering.
   
3. 
   Juda katta narsalar ( tog, dengizlar, mamlakatlar, sayyoralar) ni sanashda, masalan: この村は二つ山の間にあります。－ Bu qishloq ikta tog’ning o’rtasida joylashgan.
   
4. 
   Abstrakt muammolar ( muammo, nuqtai nazar, metod va hokazo kabi)larni sanashda, masalan: 今、私たちには三つの大きな問題があります。－Hozir bizning oldimizda uchta katta muammo bor.
   

Qolgan barcha hollarda xitoy sanoq sonlari hisob so’zlar bilan qo’shilgan holda qo’llaniladi.