Шайбонийлар давридаги тиббиёт

ЎРТА АСРЛАРДА ЎЗБЕКИСТОНДА ТИББИЁТНИНГ РИВОЖЛАНИШИ

Бундай умумий юксалиш жараёнида тиббиёт илми ҳам жуда ривожланди. Шаҳарлар ва аҳоли яшайдиган йирик кентларда касалхоналар, шифохоналар (амбулатория кўринишидаги даво масканлари), дорихоналар барпо этилди. Уларда тажрибали ҳакимлар (ўқимишли табиблар) ва доришунослар хизмат қилардилар.

• Бундай умумий юксалиш жараёнида тиббиёт илми ҳам жуда ривожланди. Шаҳарлар ва аҳоли яшайдиган йирик кентларда касалхоналар, шифохоналар (амбулатория кўринишидаги даво масканлари), дорихоналар барпо этилди. Уларда тажрибали ҳакимлар (ўқимишли табиблар) ва доришунослар хизмат қилардилар.

Ўша вақтда хакимлик қилган давлат арбоблари ўзлари ўқимишли кишилар бўлганлар. Шунинг учун улар илмнинг қадрига етар ва илм аҳлларини қўллаб қуватлардилар. Уларга ўз саройларидан жой бериб, илмий ишлари учун зарур шароит яратиб берардилар. Тарихда ўша замондаги Хоразм, Бухоро ҳамда Самарқанд хокимларининг шундай илм-фан хомийлари бўлганликлари маълум. Шунинг учун бу хокимликлар худудида илм-фан ва тиббиёт равнақ топган эди. Хусусан 10 -12 асрларида Хоразмшоҳлар, сосонийлар ва қорахонийлар давридаги тиббиёт билан танишамиз.

• Ўша вақтда хакимлик қилган давлат арбоблари ўзлари ўқимишли кишилар бўлганлар. Шунинг учун улар илмнинг қадрига етар ва илм аҳлларини қўллаб қуватлардилар. Уларга ўз саройларидан жой бериб, илмий ишлари учун зарур шароит яратиб берардилар. Тарихда ўша замондаги Хоразм, Бухоро ҳамда Самарқанд хокимларининг шундай илм-фан хомийлари бўлганликлари маълум. Шунинг учун бу хокимликлар худудида илм-фан ва тиббиёт равнақ топган эди. Хусусан 10 -12 асрларида Хоразмшоҳлар, сосонийлар ва қорахонийлар давридаги тиббиёт билан танишамиз.

9 – 10 асрга келиб жаҳонга машҳур бўлган қадимги Хоразмшоҳ мавқеи қайтадан кўтарила бошлади. Араблар истилоси даврида парчаланиб кетган Хоразм давлати тикланди. Ўша даврда ҳукмронлик қилган шоҳ Маъмун ибн Муҳаммад шимолий ва жанубий Хоразм шоҳликларини бирлаштириб, ягона Хоразм давлатини барпо этди. Хоразм сиёсий ва иқтисодий жиҳатдан бир бутун давлат бўлиб тараққий эта бошлади. Бунинг натижасида Хоразм яна шарқнинг энг ривожланган мамлакатларидан бирига айланди.

• 9 – 10 асрга келиб жаҳонга машҳур бўлган қадимги Хоразмшоҳ мавқеи қайтадан кўтарила бошлади. Араблар истилоси даврида парчаланиб кетган Хоразм давлати тикланди. Ўша даврда ҳукмронлик қилган шоҳ Маъмун ибн Муҳаммад шимолий ва жанубий Хоразм шоҳликларини бирлаштириб, ягона Хоразм давлатини барпо этди. Хоразм сиёсий ва иқтисодий жиҳатдан бир бутун давлат бўлиб тараққий эта бошлади. Бунинг натижасида Хоразм яна шарқнинг энг ривожланган мамлакатларидан бирига айланди.