Шахснинг ривожланиши, тарбияси ва ижтимоийлашуви

Natija va yutuqlar Kasbiy-pedagogik ijodkor,kompetentli mutaxasis
N У

Ijodiy faoliyatni shakllantirishga mo’ljallangan turli ijodiy topshiriqlardan foydalanish asosida talabalarda mustaqil va
ijodiy kompitensiyani shakillantirish
mumkin. Quyida shunday topshiriqlarni tashkil qilish shakllaridan namunalar keltiramiz:

1. 
   Talabalarni ijodiy faollikka chorlash
   

Talabalarni ijodiy faoliyatga tayyorlaydigan o’qituvchi eng avvalambor o’quvchilarda taqdim qilinayotgan o’quv materiahga qizqish uyg’otish zarur. Buning uchun u:
Asosiy mavzuni bayon etishda o’quvchilarni qanday yo’l bilan
qiziqtirishi mumkin?

• 
  Oddiy bo’lmagan ma’lumotlarni so’zlab berish;
  
• 
  Barcha o’quvchilarga to’g’ridan-to’g’ri taaluqli bo’lganlarni gapirib berish;
  
• 
  So’zlash jarayonida xolisona va aniqlashtirilgan ma’lumotlarni taqdim qilish;
  
• 
  Obrazli solishtirishlardan unumli foydalanish
  
1. 
   Keltiriladigan obrazlar, solishtirishlardan unumli foydalanish va ular me’yoriga amal qilish
   
2. 
   Qay tarzda o’quv axborotini tugatish lozim?
   

O’qituvchi nutqining so’ngida qo’yidagilarga amal qiladi:

Muammoli ta’lim orqali talabalarda ijodiy faoliyatni shakllantirish
O’qitishda muammoli ta’limdan foydalanish ham, ijodiy faoliyatni shakllantirishda samarali hisoblanadi. Talabalarning biror-bir haqiqatni mustaqil izlashi va kashf etishi bilan bog’liq bo’lgan ta’lim metodlaridan evristik yoki tadqiqotchilik metodlari bilan birga talabalarning ijodiy fikr “laboratoriyasi”ga olib kiradigan jarayon ham asosiy ahamiyatga egadir.
Muammoli ta’lim shu jihatdan bir qancha afzalliklarga ega:

1. 
   U o’quvchilarni mantiqiy, ilmiy, didaktik, ijodiy fikrlashga o’rgatadi.
   
2. 
   U o’quv materialini ishonarli qiladi, bu bilan bilimlarning e’tiqodga aylanishiga ko’maklashadi.
   
3. 
   U odatda, ancha ta’sirchan bo’lib, chuqur intellektual his-tuyg’ular, shu jumladan ko’tarinki ruh, hissini o’z imkoniyatlari va kuchiga ishonch tuyg’usini vujudga keltiradi, shuning uchun u o’quvchilarni qiziqtiradi, o’quvchilarda ilmiy bilishga jiddiy qiziqishni tarkib toptiradi.
   
4. 
   Haqiqat qonuniyatining mustaqil “kashf etilishi” olingan bilimlarni unutmasligi aniqlab chiqilgan, mustaqil hosil qilingan bilimlar unutilgan taqdirda ham ularni tezda qayta tiklash mumkin. Muammoli ta’limning asosiy maqsadi- Kadrlar tayyorlash milliy
   

dasturining sifat bosqichi talablari asosida bilim oluvchilarning mustaqilligi va faolligini oshirish, tafakkurini rivojlantirish, hamda talabalarning kasbiy kompitentligini shakilllantirishdan iborat.
Demak, muayyan mavzuni muammo shaklida olib chiqish yo’li bilan egallanadigan bilim, ko’nikma va malakalar yig’indisi muammoli ta’lim deyiladi.
Muammoli ta’lim quyidagilarda ko’rinadi:

1. 
   Muammo
   
2. 
   Muammoli savol
   
3. 
   Muammoli vazifa
   
4. 
   Muammoli topshiriq 5. Muammoli vaziyat.
   

Muammoli ta’limni texnologiyalashtirish

1. Muammo	Texnik ijodkorlik
2. Muammoli savol	Ijod
3. Muammoli vazifa	Ijodkorlikning turlari va ularning taxlili
4.Muammoli topshiriq	Ijodiy fikirlashga oid qarashlardan namuna keltiring
5. Muammoli vaziyat	Model- Maket- Ixtiro-

An’anaviy ta’limda talabalarning ta’lim mazmunini saralashda amalda ishtirok etmaydi. Ijodkorlik faoliyatida esa ta’limda o’quvchi ta’limiy samarasi ta’limning yangi mazmunini saralashda ishtirok etadi; bilimning hajmi,malakasi, faoliyat turlari hamda o’quvchining foydalaniladigan usullari cheklanmagan bo’ladi.