Шахс сифатида ўсиш усуллари

КАПИТАЛДАН КЎРА МУҲИМ
БЎЛГАН 9 НАРСА
Инсон мақсадга эришиши учун ўзини шахс сифатида 
тарбиялаши лозим. Тарбия уни мақсадга етаклайди.
Биз бирор ишлаб чиқариш корхонаси очамизми ёки би- 
рор иш бошламоқчи бўлсак, бунинг учун албатта пул ке- 
раклигини яхши тушунамиз. Лекин биз ҳеч қанақа пули 
бўлмай туриб катга муваффақиятларга эришган одамлар- 
ни биламиз ёки ҳеч бўлмаганда ўшалар тўғриеида эшит- 
ганмиз. Сиз сўранг, улар қандай қилиб бунга эришганлар?
Мен ишонаманки, капиталдан кўра қимматлироқ нарса- 
лар борки, шулар билан ҳам катта муваффақиятларга эри- 
шиш мумкин. Рухсатингиз билан уларни айтйб берсам.

---

1. Вақт.
Вақт пулдан кўра қимматлидир. Вақтингиз бўш ўтмас- 
лиги керак. Вақтни бозорда юрадиган, даромад келтира- 
диган ишлаб чиқаришга сарфлаш керак. Вақт - бу сизнинг 
капиталингиз. Вақт қанақа қимматга эга? Тўғри сарфлан- 
ган вақт капиталдан афзалдир. Бесамар кетган вақт вайро- 
налик олиб келса, самарали ўтказилган вақгда эса мўъжи- 
за яратиш мумкин.
2. Ночорлик.
Менинг Лидия исмли танишим бўларди. Унинг кор- 
хонага пул қўйишининг сабаби ночорлик бўлди. У: "Ме- 
нинг болаларим оч-яланғоч, шунинг учун мен бу ишни 
қилишим керак. Лекин бу ишдан ҳеч нима чиқмаса, ке- 
йин бизнинг аҳволимиз нима бўлади?" дерди.
У бир долларга товар сотиб олиб, уни сотди. У бир дол- 
ларни таваккал қилиб ишлаб чиқаришга қўйди ва уни кели- 
шилган нархда сотгандан кейин кўтарасига товар сотиб олди.
3. Қатъийлик.
Қатьийлик керак, дейишади. Аввалига Лидия ҳам: "Нима 
бўлишидан қатьий назар мен харидор топишим керак", дерди. 
У ночор аҳволда эди. Кейинчалик у: "Шу куннинг охирига- 
ча мен харидор топаман", деди. Ва албатта у харидор топ- 
ди. Бир марта топдими, демак, яна топади. Келгуси хари- 
дор йўқ, деса, ҳечқиси йўқ, у йўлида давом этади, кейинги 
ва кейинги харидорга боради ва ўз харидорини топади.
4. Мардлик.
Мардлик пулдан кўра қимматли нарсадир. Агар сизда 
пул оз бўлса-ю мардлик етарлича бўлса, демак, сизни кат- 
та келажак кутмоқда. Мардлик ҳар қандай мушкул вазият- 
ни енгади. Бунақа мисоллар тўғрисида эшитганмисиз? Сиз 
ақл бовар қилмас Косова тарихини ва у ердаги одамлар 
дўзах азобидан қандай чиқиб олганларини, уларнинг ҳақиқий 
мардликлари ҳаётларини сақлаб қолганини биласизми?
Бир куни Лидия уч ёки тўртта нарса сотганида кейин 
нима қилиш кераклиги тўғрисида ўйлаб қолди.

---

5. Иззатталаблик.
Жавоб ўз-ўзидан тайёр: "Учта сота олдимми, демак, 
ўттиз учта ҳам сота оламан. 33 тд сота олсам, 103 та 
ҳам сота оламан". Энди Лидия келажак орзуси билан 
илҳомлана бошлади.
6. Ишонч.
Энди Лидия яхши фирманинг яхши товари қўлида эка- 
нига ишона бошлади. У ўзига ҳам ишона бошлади. У икки 
болали ёлғиз ишсиз аёл эди. "Худойим, менинг қўлимдан 
ҳамма иш келади". У ўзини ҳурмат қила бошлади. Бунга 
пулнинг ҳеч қанақа алоқаси йўқ. Агар сизда миллион дол- 
лар бўлса-ю, ишонч бўлмаса, сиз камбағал, қашшоқсиз. 
Сиз бой бўлолмайсиз. Энди мен сизларга Лидия қандай 
қилиб ҳозир миллион эгаси бўлганини айтиб бераман.
7. Топқирлик.
Миянгизни ишлашга мажбур қилинг. Ҳозиргача сиз ми- 
янгизнинг ўндан бир қисмини ишлатаётгандирсиз. Қолган 
тўққиз қисмини ишга солсангиз-чи! Нималар рўй бериши- 
ни хаёлингизга ҳам келтиролмайсиз. Одамлар жуда қизиқ 
нарсаларни ўйлаб топадилар. Топқирлик нима билан ўлча- 
нади? У омад, бойлик ва бахт билан ўлчанади. Топқирлик 
пулдан қимматлидир. Сизга бор-йўғи доллар ва кўпроқ то- 
пқирлик керак. Ўйлаб кўринг, қандай қилиб уни ишлашга, 
ишлашга ва яна ишлашга мажбур қилиш мумкин?
8.. .Юрак в-а қалб.
Юрак ва қалб ўрнини нима боса олади? Пул эмас. Пулга 
юрак ва қалбни сотиб олиб бўлмайди. У миллион доллар- 
дан кўра қимматлироқ. Агар сизда миллион доллар бўлса- 
ю юрак ва қалб бўлмаса,-сиз яшай олмайсиз. Юрак ва 
қалб - бу одамларни қарор қабул қилиб олдинга ҳаракат 
қилишга мажбур қиладиган кўринмас мўъжизадир.
9. Шахсият.
Сиз ривожланиб шахс сифатида мукаммал бўлишингиз 
керак. Уни шундай ривожлантирингки, ҳар кун фойда олинг. 
У ҳамма нарсага таъсир қилиши керак. Ёш бола билан
109

---

ишлайсизми, бизнес биланми, фарқи йўқ. Камбағалми ёки 
бойми, фарқи йўқ. Билиб қўйинг, сиз ноёб ва бетакрорсиз.
Билл Бейли: "Сиз қаерда бўлманг, ўзингизни ҳамма 
жойда қулай ҳис қилинг. Жаноб Рон, Сиз Кентуккидаги 
кичик кулбада эски дўстингиз билан чой ичасизми ёки 
Вашингтондаги семинар қўрғонида меҳмонда бўласиз- 
ми,- аҳамияти йўқ. Ҳамма жойда сиз ўзингизни қулай, 
бемалол ҳис қилинг", деб ўргатган.
Ким билан мулоқотда бўлишингиздан қатьий назар, бой- 
ми, камбағалми, ўзингизни ўз уйингиздагидек ҳис қилинг. 
У бойми, камбағалми, сизга фарқи бўлмаслиги керак. Сиз- 
да яхши мулоқотда бўлиш имконияти бўлади. Ким билан 
бўлса ҳам, барибир. Буюк шахс бўлиш - бу ҳар қандай 
муҳитда ўзини қулай ва қолипда сақпаш, дегани.
Хуллас, шу йўналиш ва қулайлик тўғрисида унутманг. 
Ҳар ерда ҳар қандай шароитда ҳам хулқ-атворингиз, 
сўзлашув, ўтириб туриш, ўзаро муносабатда ижобий 
ажралиб туришингиз керак.
Санаб ўтилган фазилатлар пулдан кўра катта қиммат- 
га эга. Чўнтакда бир доллар ва шу. фазилатлар сизда 
бўлса, бутун дунё сизники.