Шахс руҳий ҳолатларини бошқариш ва диагностика қилиш усуллари

Шахс руҳий ҳолатларини бошқариш ва диагностика қилиш усуллари.

• Toshkent шаҳри 2013 й

КИРИШ

• Сўнгги пайтда одамлар орасида руҳиятга, руҳий холатларга, асаб тизими ҳолатларига, инсондаги тарангликлар ва уларнинг сабабларига эътибор бериш кўтарилмоқда. Шу билан бирга психологик маслаҳатга келган мижозлар: “стрессга тушибсиз, даволанишингиз керак, психологга учранг, деб шифокорлар жўнатишди”, деган фикрларни билдирмоқдалар.
• Қуйида инсоннинг руҳий ҳолатларида учрайдиган ва унинг фаолиятига бевосита таъсир этувчи психик ҳолатларга тўхталиб ўтилади. Зеро инсон уларни фарқлай олиши ҳамда уларни бошқара олиши лозим.

СТРЕСС

• Психик реакция бўлиб, ўтиш даврларидаги инсондаги яшашнинг янги шартларига кўникишда бўладиган ўзига хос ҳолат. Умумий характеристика берилганда – инсон эмоционал кўзғалишида жавобгар бўлган физиологик аппаратининг маъқул бўлмаган ёки таҳдид солувчи вазиятлар, кўникмалар ва ҳодисалар таъсирида ортиқча фаоллашувининг натижасида келиб чиққан руҳий қўзғалиш.
• Одамга таъсир этилишига кўра стрессни:
• 1. СИСТЕМАЛИ СТРЕСС – инсон биологик тизимининг бевосита таранглашувида намоён бшлади.
• 2. ПСИХИК СТРЕСС – инсон эмоционал муҳитининг барча таъсирлардан олган таъсири натижасида пайдо бўлади.

Доимий стресслар

• Уйқусизлик.
• Кўкракдаги оғриқ, яъни мускулларнинг юрак атрофидаги оғриқлар.
• Йўтал (тез-тез томоқни тозалаш учун бўладиган йўтал).
• Жинсий қониқмаслик.
• Эмоционал дисбаланс, яъни кайфиятнинг тушиб кетиши.
• Доимий толиқиш ва ҳаддан ташқари семириш.

ФРУСТРАЦИЯ

• Лотин тилидан “frustratio” – алдов маъносини билдиради. Инсоннинг тўйинмаган эҳтиёжи учун ўта қаттиқ қайғуришининг натижасида келиб чиқадиган психик ҳолати. Инсондаги бу психик ҳолат эҳтиёжларнинг кўплаб кўринишларида:
• 1. биологик эҳтиёжларида
• 2. социал эҳтиёжларида ва бошқаларда намоён бўлмоқда.
• Одам бирон – бир ёмон иш қилиб қўйса, масалан, ўғрилик ёки одам ўлдириш бунда мия тормозланади ёки имтиҳонга кираётганда ҳамма нарса эсидан чиқиб фақат бир нарсани ўйлайди.