Shahrisabz tuman 100 –umumiy o’rta ta’lim maktabining biologiya fani o’qituvchisi Ashurova Xurshidaning “Suyakli baliqlar sinfi” mavzusida bir soatlik prezentatsiya dars ishlanmasi

Qashqadaryo viloyati Shahrisabz shahar
13-umumiy o`rta ta`lim maktabi
Biologiya fani o’qituvchisi
RO’ZIYEVA MAFTUNAning
“Bosh miya katta yarim sharlarining tuzilishi” mavzusida bir soatlik ochiq
DARS TAQDIMOTI

Dars rejasi:

• O’tilgan mavzuni so’rash
• Yangi mavzu bayoni
• Mustahkamlash
• Uyga vazifa berish
• O’quvchilarni baholash
• Uyga vazifa

Baholash tizimi

Baholash tizimi

Imkoniyat	1	2	3	4	5
Ball

Uyga vazifani so’rash

• Bosh miya bo`limlari va ularga xos belgilarni juftlang.

• Harakat aniqligi, tana koordinatsiyasini boshqarish.
• Ko`z soqqasi va yuz muskullarini harakatlantiruvchi markaz.
• Moddalar almashinuvi, to`yish, och qolish , chanqash ushbu miya bilan bo`g`liq.
• O`ng va chap qisimlardan iborat
• Miya oyoqchalari, to`rt tepalikdan iborat.
• Orqa miyaning davomi bo`lib o`tkazuvchanlik va reflektorlik vazifasini bajaradi
• Yong`oq mag`zini eslatadi.
• Eshitish , ko`rish , harakat , skelet muskullari tonusini boshqarish
• O`tkazuvchi sistemalar orasida enformatsiya almashish
• Nafas olish, qon aylanish , hazm qilish markazlari joylashgan
• O`rta miya ustida joylashgan ,organism vegetativ funksiyasi , nerv endokrin sistemani boshqarish.

Bosh miya bo`limlari va ularga xos belgilar.

1. Katta yarimsharlar – D va G

2.Oraliq miya – C va K

3. O`rta miya – E va H

4. Varoliyev ko`prigi – B va I

5. Uzunchoq miya – F va J

6. Miyacha – A

Murakkabdan oddiyga tomon.

1-Savol.

1 - Tarif

Ular miyani boshdagi sezgi organlari , bezlar va muskullar bilan bog`laydi.

2 - Tarif

Bir juft adashgan nervlari miyani yurak, o`pka va oshqozon bilan bog`laydi.

3 - Tarif

Uzunchoq miya , ko`prikcha va o`rta miyadan tashkil topgan.

Javob: Miya sopi.

2 - Savol. 1 - Tarif

Uning og`irligi qobiqning qalinlashuvi va nerv hujayralarining yiriklashuvi hisobidan ortadi.

2 - Tarif

Keksalikda vazni biroz kamayadi.

3- Tarif

Uning massasi katta yoshli odamda 1020-1970 g ga teng.

Javob: Bosh miya.

Yangi mavzu: Bosh miya katta yarimsharlarining tuzilishi.

• Reja:
• Bosh miya kata yarimsharlarining tuzilishi.
• Sezish zonasi.
• Harakat zonasi.
• Assotsiativ zona.

Bosh miya katta yarim sharlarining tuzilishi.

Miya katta yarimsharlari peshona , chakka, tepa va ensa qismlarga bo`linadi.

Bosh miya katta yarimsharlari po`stlog`i mikroskopda ko`rilganda nerv hujayralari 6 qavat bo`lib joylashadi.
Bosh miya katta yarim sharlari po`stlog`ining turli qismlarida joylashgan nerv hujayralarining po`stloq sathi funksiyasiga ko`ra uchta zonaga bo`linadi.
Sezish zonasi
Harakat zonasi
Assotsiativ zona

Axborotni inson tomonidan qabul qiluvchi signallar

Uyali aloqa vositalarni bosh miya faoliyatiga ta’siri

Uyali aloqa vositalarni bosh miya faoliyatiga ta’siri

Mavzuni mustahkamlash 1. Xotira mashqi 450 g 12 juft 2,5-3,0 mm 1468-1670 sm. kv. 14-16 mlrd 1020-1970 g

2.Rasmga qarab miya po’stlog’i zonalarini nerv markazlari bilan juftlang

2.Rasmga qarab miya po’stlog’i zonalarini nerv markazlari bilan juftlang JAVOB: - ensa qismida ko’rish - chakka qismida eshitish - peshona qismining ostki ichkari sohasida hid bilish - tepa qismidagi oldingi markaziy pushtasida harakat - orqa markaziy pushtasida tana terisining sezgi markazlari.

3.Qaysi biri ortiqcha? 1. Miya katta yarim sharlari qismlari peshona chakka miyacha ensa tepa

3.Qaysi biri ortiqcha? 2.Sezish zonasida joylashgan nerv hujayralari: teri ko’rish eshitish bo’g’imlar hid bilish ta’m bilish

3.Qaysi biri ortiqcha? 3.Bosh miyaning ustun qismi: miyacha uzunchoq miya miya ko’prigi katta yarim sharlari o’rta miya katta yarim sharlari uzunchoq miya

Uyga vazifa:

• 69-70-rasmlarni chizib kelish
• Mavzuni o’qib mustahkamlab kelish
• Qo’shimcha adabiyotlardan tashqi omillarning bosh miya faoliyatiga ijobiy va salbiy ta’siri haqida qiziqarli ma’lumot topish.

Darsga xolis fikringiz?

Darsda nima yoqdi?

Darsda nima yoqmadi?

Takliflar:
Kamchiliklar:

E’TIBORLARINGIZ UCHUN RAXMAT!