Shaharsozuk tarixi

1.3. Yangi binolar tipologiyasi
12

---

TwNhkent. 0 ‘zbekiston Tashqi ishlar vazirligi Qabulxonasi (buyuk knyaz
INIkolay Konstantinovichning sobiq saroyi), arxitektor L. Benua.
13

---

Toshkent. Amaliy san’at muzeyi (sobiq A,Polovsev uyi),
arxitektor L. Benua.
hamda rus xalqlarining o ‘zaro munosabati ikki arxitekturaviy mada- 
niyatning bir-biriga singib ketishiga va biri-birini boyitishga, 0 ‘zbekiston 
arxitekturaning bundan keyin taraqqiy etishiga olib keldi.
1.4. Arxitektorchilikda davlat yakkahokimligi
Arxitektorchilikda davlat yakkahokimligi yangi davr bo'lib, birinchi 
jahon urushi (1914-y.) va Oktyabr to ‘ntarishi (1917-y.) munosabati 
bilan mamlakat ijtimoiy-siyosiy hayotidagi tub o ‘zgarishlarga sabab 
bo‘ldi.
Sobiq Ittifoq tarkibida bo‘lgan 0 ‘zbekiston birinchi jahon va fuqarolar 
urushining vayrongarchilik ofatlarmi boshidan kechirdi. Sanoat va qishloq 
xo‘jaligi izdan chiqdi, bor kuchini xalq xo‘jaligini qayta tiklashga sarf 
eta boshladi. Bu iqtisodiy va ijtimoiy o‘zgarishlar arxitekturada ham 
o ‘z aksini topdi.
14

---

Qo‘qon. Rus-Osiyo banki, 1910-y arxitektor I. Markevich.
Urauraiy ko‘rinishi va tarhi (M. Yusupova kitobidan).
15

---

Toshkent. Amaliy san’at muzeyi (sobiq A.Polovsev uyl),
arxitektor L. Benua.
hamda rus xalqlarining o ‘zaro munosabati ikki arxitekturaviy mada- 
niyatning bir-biriga singib ketishiga va biri-birini boyitishga, 0 ‘zbekiston 
arxitekturaning bundan keyin taraqqiy etishiga olib keldi.
1.4. Arxitektorchilikda davlat yakkahokimligi
Arxitektorchilikda davlat yakkahokimligi yangi davr bo'lib, birinchi 
jahon urushi (1914-y.) va Oktyabr to ‘ntarishi (1917-y.) munosabati 
ЬДап mamlakat ijtimoiy-siyosiy hayotidagi tub o'zgarishlarga sabab 
bo‘ldi.
Sobiq Ittifoq tarkibida bo‘lgan 0 ‘zbekiston birinchi jahon va fiiqarolar 
umshining vayrongarchilik ofatlarini boshidan kechirdi. Sanoat va qishloq 
xo‘jaligi izdan chiqdi, bor kuchini xalq xo‘jaligini qayta tiklashga sarf 
eta boshladi. Bu iqtisodiy va ijtimoiy o ‘zgarishlar arxitekturada ham 
o ‘z aksini topdi.
14

---

15

---

Yangi qurilish hajmi katta emasdi va bosh vazifa — paxtachilik 
bilan bog'liq edi. Shu munosabat bilan «Xlopkostroy» tashkil etilgan 
bo‘lib, bu tashldlot paxta va yog‘ ekstrasiyalash zavodlari, paxta shiy- 
ponlari, shuningdek, paxta ekuvchi tumanlar uchun jam oat (klublar, 
oshxonalar, hammomlar, korxonalar) va turar-joy uylari qurish bilan 
shug‘ullanardi.
«Xlopkostroy» birinchi marta 0 ‘rta Osiyo uchun namunaviy turar- 
joylar (bir qavatli) va jam oat binolari turkumini ishlab chiqdi. Suvsiz 
M iizacho'lda irrigasiya qurilishi rivojlana boshladi (Dalvarzin qurilish). 
Xalq qurilishlari davriga to'qqiz kilometrli Langar lcanalini qurgan 
Pop tumani mehnatkashlari asos soldilar. Shundan keyin Katta Farg'ona 
va Toshkent kanallari, K attaqo'rg'on suvombori hamda Farhod G ESI 
(birinchi navbati) qurilgan edi.
1926-yili Toshkent yaqinida Bo‘zsuv elektrostansiyasi qurildi, u 
gidroenergetika sohasida birinchi va 0 ‘zbekiston quruvchilari va iste’- 
molchilari uchun maktab ham da gidroenergetika beshigi bo'lib qoldi. 
Shundan keyin ToshkentdaToshtramning ikkinchi issiqlik dizel stansiya- 
si barpo etildi. Bu ikki stansiya respublikada Toshkent sanoat va 
kommunal xo‘jaligini elektr energiyasi bilan ta’minladi.