Ayniqsa, hayratomuz darajada keng va dabdabali ko‘rinishga ega
kirish zali alohida diqqatga sazovor:
jimjimador aylanma zinaning
panjaralari tilla suvi yugurtirilan toblama tem irdan yasalgan bo‘lib,
oq ham da yashil marmar to'shalgan sovuq va yarqiroq tusdagi farsh
va baland, charaqlagan «arsh» ulardagi badiiy m a’nodorlik va go‘zallikni
duchandon kuchaytirib yuboigan.
Serpardoz, sara va mebel bilan jihozlangan xonalar tabiiy ashyolar
eng a ’lo navlarining muvaffaqiyatli mushtaraklashib ketganini, a’lo
sifatlarda ishlov berilganini o ‘zida namoyon etgan, ularda ayniqsa
yog'och, ganch, tabiiy tosh va ipakdan keng foydalanilgan.
Bular
barchasi dabdabali ko'rinish hosil qilsa-da, vazmin va bosiqligi bilan
ajralib turadi.
Senati binosi.
Bu bino «Mustaqillik* maydonida, 1931-yilda qurilgan
bino o ‘rnida joylashgan. Bino qurilishiga ajratilgan yer g‘arb tom ondan
Anhor kanali bilan chegaradosh, qolgan uchala tomon «Mustaqillik»
m aydoniga tutash. Rejada markaziy
blokli P -sim on bu binoni
«Mustaqillik» maydonining yuragi desa bo'ladi. Senat binosi atrofdagi
boshqa binolar bilan bog'liqlikda joylashgan bo'lib, tuzilish jihatdan
«Mustaqillik» maydoni qurilishining nihoyasi sanaladi.
Topshiriqqa muvofiq loyihalashtirishda oshxona va «Bahor» konsert
zali saqlanib qolgan. Bu binolar Senat binosiga tutash. Oshxona zali
loyihalashtirilayotgan bino tarkibiga qo‘shilib ketadi, «Bahor» konsert
zali esa qisman qayta quriladi. Senat binosiga
kiriladigan katta eshik
bino markaziy o‘qi bo‘yicha «Mustaqillik» maydoni tom ondan 4 ustunli
to ‘rt tomonli peshtoq ko‘rinishidadir («Toshgiprogor» instituti).
Konstitusion sud eshigi bino janubiy qanoti tom ondan qurilgan
bo'lib, katta zina va peshtoqdan kiriladi. «Bahor» konsert zaliga bino
shimoliy qanotidan kiriladi va turtib chiqqan peshtoq bilan ajratilgan.
Senat binosiga kiriladigan bosh eshik oldidagi maydonning har ikkala
tom onidan faw oralar otilib turadi.
Bino atrofida avtomashinalar uchun yo‘llar va ichki hovli tomondan
piyodalar yo‘laklari ko‘zda tutilgan. 0 ‘t o'chiruvchi mashinalarva Senat
kengashlar zalidan teleko‘rsatuvni olib ko'rsatuvchi suvratchilar guruhlari
naqliyoti kirib keladigan yoMlar ham nazarda tutilgan.
Ichki hovlida
hovuz, dam olish maydonchasi, di/.cl va nasos stansiyalari bor.
Senatning to ‘rt qavatli binosi rejada P-simon shaklga ega. Bino
rejasi konstruktiv choklar orqali alohida bloklar ko‘rinishida hal etilgan.
Bino hajmi besh blokka bo‘lingan: «А», «В», «V» (markaziy blok),
«G» va «D».
1
53
«А», «В», «G» va «D» bloklarini rejalashtirish uchun yo‘lak tizimi
qabul qilingan, unda yo'lakning har ikki tomonidan ishchi kabinetlar,
qabulxonalar va boshqa xonalar joylashgan.
Markaziy «V» bloki butun binoning yuragi hisoblanadi va barcha
bloklami Senat kengashlar zali bilan birlashib turadi.
Markaziy blokning birinchi
qavatida uchyoqlama vestibyul, 176
o ‘rinli majlislar zali, maxsus xonalar, kiyimxona, xoll va boshqa xonalar
joylashgan. 2 va 3 qavatlarda reja bo'yicha «В» va «G» bloklarini
birlashtiruvchi ayvonlar, ishchi xonalar, bufet va sanitariya
tarmoqlari
ko‘zda tutilgan. 4 qavatda xoll, kengash zali, ishchi xonalar va sanitariya
tarmoqlari joylashgan.
Markaziy blokning old devtfri dabdabali qurilgan: to 'rt qavat
deraza, peshtoq, ustunlar va zina.
Binoning hovli devori ustunli ayvon ko‘rinishida hal etilgan va
saqlanib qolgan binolaming devorlari bilan kirishib ketgan. Hovli
devorida markaziy majlislar zali derazasi devorlari bilan
ajralib turadi
va devorlar nafisligi to ‘ldirib, boyitiladi. Bo‘rtib chiqqan xilma-xil
bino qismlari va arxitekturaviy uzvlar bino devorlarining ma’nodorligi
va mahobatini yuzaga keitiradi.
Ichki pardoz uchun zamonaviy pardoz ashyolari: quruq suvoq,
marmar, bezak ganch uzvlari, sopol ishlatilgan.
Tashqi pardoz uchun qizil-jigarrang granit,
oq marmar, sopol,
alyuminiy vitrajlar, devorbop bezak bo'yoqlari qo‘llangan. Alohida
turgan ustunlar oq m arm ar b o ‘laklari va granit taxtachalar bilan
qoplangan.
1967-1969-yillarda oxirida qurilgan
Do'stlaringiz bilan baham: