Shaharsozuk tarixi

soyador, yarimochiq kenglik, kishi ko‘ngliga mos kckivchi ichki turar-joy
muhiti va shinam mahalla markazi ko'proq qadrlidir.
• Sanoatning shiddatli o ‘sishi, yirik industrial majmualar yaratish
Chirchiq, Olmaliq, Yangiyer, Navoiy, Zarafshon singari qator yangi shaharlar
paydo bo‘lishini ta’minladi. Yosh shaharlar (Chirchiq, Olmaliq) qurilishining
o'ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat: ommaviy tipiy turar-joy
qurilishi shafqatsizligi va cheklanganligi bilan bog'liq bir xillik; u qurilishlar
qiyofasida o'z izini qoldirdi, dov-daraxtli manzaralarda atrof-muhit ekologiyasi
uchun zararli sanoat korxonalarini joylashtirish.
• Agar Chirchiq uchun turli davrlarda qurilgan alohida hududlarda
joylashgan ishchi posyolkalami birlashtirish muommosi ma’lum qiyinchilik
tug'dirgan b o ‘lsa, N avoiy shahri uchun arxitektor fikrini ro'yobga
chiqarishning katta mushtarakligi xosdir. 4—9 qavatli turar-joy binolari
qurilgan Navoiy shahri yirik jamoat binolari bilan birgalikda shunday
haqiqatni nam oyon etadiki, ijodiy yondashuv chog'ida arxitektura-
94

---

/'
shaharsorzlik amaliyotining zamonaviy yutuqlari va xalq arxitekturasining
ilg‘or usullari, xususan, shahar miqyosida monumental hamda bezak-amaliy
san’ati bilan sintezi va suv chiqarish, rangni qo‘llashda yagonalikka erishish
mumkin bo‘ldi.
• Urushdan keyingi arxitektura yo‘nalishida amaliyotida arxitekturaning
bezak tomoniga berilib ketish holi ro‘y berdi va qurilish ishlab chiqarilishini
industrlashtirish bilan qarama-qarshilikka borib qoldi. Bu «Loyihalashtirish
va qurilishdagi ortiqchaliklarni bartaraf etish to‘g‘risida»gi 1955-yil 4-noyabr
Xulumat qarori bilan tanqid ostiga olindi. 50-yillar ikkinchi yarmidan