Shaharsozlikda bino va inshootlarni arxitekturaviy

 

---

2.
 
Binoning tarz qismini badiiy yechimini to’ish. 
Turar uy-joy, jamoat binolarini muvaffaqiyat bilan uyg‟unlashtirib mikrorayon
va turar joy hududlarini joylashtirish, kompozitsion har-xil siluetlar hosil qilish, 
rang va fakturalardan to‟la foydalanish, yer sathi bilan to‟la uyg‟unlashib ketishi, 
ko‟kalamzorlashtirish va suv bilan to‟g‟ri tahminlash qurilishdagi loqayd 
ko‟rinishlarni yo‟qotishga olib keladi. Tipik loyihalarga har-xil yangi usullarni 
kiritish yo‟li bilan turar-uylar badiiy yechimini boyitish lozim. Mehmorlar bu 
usullardan to‟g‟ri foydalanib kompozitsion tizimga ega bo‟lgan turar joy, bekatlar 
va uylar loyihasini tuzadilar. SHunday qilib mehmorlar muvaffaqiyatli loyihalar 
uchun har xil usullarni qo‟llab turar joy massivlarini boyitishi, tajriba va ijodiy 
yondoshish orqali har - xil kompozitsion vazifalarni hal etishlari mumkin. 
 

---

 
3. Bino tarxlaridagi xonalarni tartibga solishni tushuntiradi.
a) bir sektsiyali bir nuqtaga jamlangan tipda va ko‟p sektsiyali (plastinali) 
tipda bo‟ladi, bunday uylarda blok – sektsiyalarning hamma kvartiralari qavatlar 
bo‟yicha vertikal kommunikatsiyalar bloki – tutun to‟planmaydigan zinapoyalar va 
liftlar atrofida qisqa koridorlarga ega bo‟lgan holda guruhlantiriladi (eng uzoq 
joylashgan kvartiradan tutun to‟planmaydigan zinapoya kletkasidagi ochiq 
lodjiyagacha bo‟lgan masofa 12 metrdan oshib ketmasligi lozim); b) galereyali va 
kalidorli tipdagi yashash uylarida kvartiralardan vertikalg‟ kommunikatsiyalarning 
lokalli blokiga chiqish qavatlar bo‟ylab joylashgan ochiq galereyalar yoki yo‟iq 
koridorlar orqali amalga oshiriladi (tashkil etiladi): v) yashash uylari qo‟shma 
(aralash) rejaviy (tarxiy) sxemalari: galereyali – sektsiyali yoki koridorli – 
sektsiyali bo‟lib, ular qisqa galereya yoki koridorlarga ega bo‟ladi, bunday 
qo‟shma (aralash) sxemalar bitta zinapoyaga to‟g‟ri keladigan kvartiralarning 
sonini oshirish imkonini beradi.
Bunda shuni nazarda tutish lozim, galereyalar va koridorlar sektsiyalar 
chegarasida (ichida) maydon va hajmlarni egallaydi, bu esa har bitta zinapoya 
kletkasining maydoni va hajmini sezilarli darajada oshiradi. SHu sababli sektsiyali 

---

sxema iqtisodiy jihatdan ancha samarali bo‟lib qolaveradi a) galereyali – sektsiyali 
va koridorli – sektsiyali sxemalar ko‟p qavatli (baland) liftli yashash uylari uchun 
ancha qulay bo‟lib, bunda zinapoya – liftli tugun o‟zida tutun to‟planmaydigan 
zinapoya kletkasini namoyon etadi, zinapoya kletkasi prujinali o‟zi yo‟iladigan 
evakuatsion eshikka ega bo‟ladi, bu evakuatsion eshik orqali avval liftli holga 
so‟ngra esa ochiq balkonli o‟tish joyi bo‟yicha tashqi ochiq havoli zonaga 
chiqiladi. 

---