Shaharsozlik asoslari va landshaft arxitekturasi O‘qituvchi: Jo‘raboyev A. T

tabiiy landshaftni baholash - hududni detal topografik o’rganish, relьef shakllari gidrogeologik va gidrologik rejim, geologik tuzilish va tuproqlarning ko’tarish qobiliyati, suv toshadigan va yer osti suvlari ko’tariladigan maydonlar, erroziya va jarlik hosil bo’lishi va boshqa aniqlashtirilgai xarakteristikalar bilan injener-qurilishni baholash;
hududni me’moriy-landshaft o’rganish - bu shaharni va uning me’moriy ansambllarining me’moriy-tarxiy kompozitsiyasini yaratish uchun lozim. Bunda joyning perspektivalari va bo’lajak imoratlar panoramalari, asosiy ko’rinish nuqtalari aniqlanadi, landshaftning turli xil elementlari, ko’kalamzor, suv va ochiq hududlarning muvofiqligi tahlil qilinadi.
Tabiy-iqlimiy omillar. Ma’lum bir hududda ko’p yillar davomida kuzatilgan va ushbu yer qoplamasiga (tuproqning ustki qatlami, suv, o’simliklari va boshqalar) bog’liq bo’lgan ob-havoning yil mobaynidagi qonuniy jarayonlari umumiy qilib iqlim deyiladi.
Havo massasining gorizontal yo’nalishida harakatlanishi shamol deyiladi. SHamolning asosiy yo’nalishi (eng ko’p esadigan tomon) - turar-joy hududi joyini tanlash va unda funktsional zonalarni joylashtirishda muhim omil hisoblanadi. Bunda hududning rel’efi nafaqat issiqlik xarakateriga, balki shamol tezligiga ham ta’sir qilishi hisobga olinadi.
Agar issiq hududlarda shaharsozlik chora-tadbirlari shamolsizlikka qarshi qaratilsa, issiq quruq iqlimli joylarda barcha kuchlar quruq-shamollar bilan kurashishga qaratilgan.
Havoning harakat tezligi ko’p hollarda yer yuzining xususiyatlariga bog’liq.
SHAMOL
Xudud xarakteri, o’simliklar va qurilmalar havo massasi uchun har xil to’siqlar hisoblanadi. SHu sababli yer yuzidan balandlik oshgan sari havo harakati tezligi osha boradi. Issiq quruq shamollarni gamsellar odatda yuqori harorat va quruqlikni olib keladi. Ularning yuqori harorati ularning issiq hududlardan esishi va yuqori darajada changlanishiga bog’liq (chang zarralari quyosh nurida qiziydi va garmsellarning haroratini ko’taradi).