Шаҳарсозлик нормалари ва қоидалари

x
≤ 
∆x
/5. 
Бунда шкаланинг ёки механик ўлчашлар воситаси саноқ қурилмасининг 
энг кичик бўлинмаси, назорат қилинадиган параметр чекининг 
0,1
бўлагидан 
ортиқ бўлмаслиги керак.
Қурилиш конструкцияларининг 
геометрик аниқлигини 
назорати
шунингдек
, 
теодолит, пўлат рулеткалар ва нивелирлар ёрдамида ҳам амалга 
оширилади
.
d 
≤
100 ммасофа учун
бурчак хатолиги
m
β
≤
4
″
,
чизиқли
хатолиги
m
d
≤
2ммбўлган ўлчашларнинг жами ўртача
квадратик хатолигини қуйидаги ифода 
бўйича қабул қилишга йўл қўйилади
δ
x
≤
 
∆x/
3 
10.2.10
Аниқлик назоратини бажариш учун ўқларни ёки уларнинг 
створларини маҳкамлаш белгиларининг жойлашиш схемалари, монтаж 
горизонтида режалаш ориентирларининг планлари, ҳамда координата ўқларига 
боғлаган ҳолда конструктив элементларнинг чизмаларибошланғич ҳужжатлар 
ҳисобланади. 
Агар йиғма конструкциялар элементларининг ўқлари(текисликлари)ташқи 
координаталар ўқлари элементларига боғлаш нолдан фарқ қилган холда
жойлашган 
бўлса, 
у 
ҳолда 
бу 
элементларнинг
ташқи 
қирралари
,
чеккалариўлчамларини 
ва ҳолатининазорат қилиш 
керак бўлади. 
10.2.11
Бино конструкцияларини пландаги ҳолатининггеодезик 
назорати, эталонлаштирилган ўлчаш асбоблари ёки махсус андозалар
қўлланилган ҳолда ўқлар, ўрнатувчи ёки монтаж нишон
чизиқлар(рискалар)

---

ШНҚ 
3.01.03-19 51 -
бет.
орасидаги, ҳамда монтаж қилинадиган
деталлар қирралари (текисликлари) 
орасидаги масофаларни ўлчаш орқали амалга оширилади.
10.2.12
Ободонлаштириш,вертикал планировка,йўл кўтармасига 
тайёрланган майдон,хандақ,котлован,кўтарма ва б.ш.ў. ер ишларининг 
аниқлигини бўйича назорат планли ва баландлик бўйича амалга оширилади.
Қуриладиган иншоотни режаланган нуқталарининг(картограмма
квадраларининг учлари,котлованларнинг габаритлари,хандақларнинг бурилиш 
бурчаклари
ва б.ш.ў.)
сонини 10% дан кам бўлмаган ҳажимдаги
нуқталарининг планли ҳолати назорат қилинади.
Қўлда текисланадиган пойдевор асосининг ер баландлиги ёппасига 
назорат қилинади.
Котлован тубини баландлик бўйича текисланишини назорати геометрик 
нивелирлаш орқали бажарилади.
10.2.13
Пойдеворларни ўрнатиш аниқлиги
планли 
ва баландлик 
бўйича амалга оширилиши керак
. 
Пойдеворларнинг планли 
ҳолати
олдинги узатилган ориентирлардан
, 
пойдеворларнинг геометрик ўқларигача бўлган масофани ўлчаш орқали 
текширилади. Шуниндек
, 
пойдеворлар ўқлари (пойдеворлар) орасидаги 
масофани, баъзан юк кўтарувчи деворларнинг
кесишган жойларини, ўрнатиш
деталлари 
ва анкер болтлари асосининг 
ҳолати текширилади.
Қамраб олинган (навбатдаги) иш бўйича,ўрнатилган
пойдеворларнинг 
умумий 
ҳажмидан, камида 5% назорат қилинади.
100 кв.метргача бўлган майдонда баландлик бўйича битта отметка
текширилади.
10.2.14
Пойдевор конструкцияларининг вертикаллиги, 
элементлар 
ёки бир турдаги элементлар қаторининг
баландлиги бир метрдан ортиқ (агар 
лойиҳа ҳужжатларида бошқа махсус талаб қўйилмаган бўлса) бўлганда,
шовун
билан рейка ёки адилак ёрдамида текширилади. Планли съёмка вақтида назорат 
қилинган элементлар назоратга олиниши керак
. 
10.2.15
Биноларнинг 
ер устки қисмини 
ўрнатишаниқлигини 
назорати
планда 
ва баландлик бўйича амалга оширилади. Планда монтаж 
қилинган элементлар орасидаги масофа ўлчанади 
ва элементлар орасидаги 
масофани ва уларнинг ўқларга блғланганини ҳисобга олган ҳолда
, 
йўл қўярли
оғишлар
ҳисоблаб чиқилади.
Биноларнинг ер устки қисмини ташқи қисмларини қуриш
аниқлигининг 
назоратини амалга ошириш усуллари ва методлари 
8-
бўлимда келтирилган.