Ш. З. Умарованинг таҳрири остида

Дори воситани қайд 
қилиниши ва 
сотилишига рухсат 
Ишлаб чиқарувчи 
фирмаларни регионал 
вакиллари
Дистрибьютор 
шифокор
Фармацевт
Истеъмолчи

---

302 
- 
ўзини ва оила аъзоларининг соғлиғига эътиборли бўлиш; 
- 
соғлом турмуш тарзига интилиш. 
Рецептсиз дори воситаларни бериш (дунё бўйича термин қабул қилинган over 
the counter drug – OTC - drug) дорихона асосини ташкил этади. Соғлиқни 
сақлаш тизимида давлатнинг олиб борган сиёсати, ҳар бир инсоннинг дори 
воситаларини танлаб олиш ҳуқуқи, соғлиғига бўлган жавобгарлиги 
дорихонадаги бу йўналишни аҳамиятини тобора оширмоқда. Ривожланган 
давлатларда касалликка чалинган инсонлар замонавий дори воситалари, 
биологик актив моддалар ва бошқа усуллар ёрдамида ўз-ўзини даволаш 
билан шуғулланиб, шу омиллар таъсирида бир қатор мамлакатларда ўз-ўзини 
даволаш “жавобгарлиги” концепцияси Соғлиқни сақлаш ишларини давлат 
сиёсати миқёсида олиб борилмоқда. 
Европа Иттифоқига кирган давлатларда ўзини даволаш деганда ўзлари 
белгиланган симптомлар ва хатоликларни дори воситалари ёрдамида 
даволаш тушунилади. Амалиётда эса бу бир оила аъзоси томонидан иккинчи 
аъзосини даволашдир. 
Рецептсиз бериладиган дори воситаларини оқилона қўлланилиши ўз-
ўзини даволаш жавобгарлигида қуйидаги асосий йўналишларни ўз ичига 
олади: 
- шифокор рецепти талаб этилмайдиган дори воситасини олиш тартибини 
аниқлаш; 
- истеъмолчининг кўпроқ маълумот олиши учун ўзгача усулларни ишлаб 
чиқиш; 
- рецептсиз бериладиган дори воситалари рекламасига бўлган талабларни 
ишлаб чиқиш; 
- мустақил таълим олиш; 
- қайд қилиш тартиби. 
Дунё амалиётида шифокор рецептисиз олинган, ножўя таъсири жуда 
кам бўлган дори воситаларнинг ҳаммаси “Уй аптекаси” номини олган. 
Дорихона шахобчаларида фақат рецептсиз сотиладиган дори воситаларни ва 

---

303 
айрим парафармацевтик турдаги маҳсулотларни савдосини амалга ошириш 
кўзда тутилади.
Рецептсиз дори воситаларни савдоси одатда дорихонада алоҳида бўлим 
ташкил этиб олиб борилади. Бу бўлим савдо залида жойлашади ва 
жиҳозланиши санитария ва техник меъёр талабларига мос бўлиши керак. 
Дорихона ассортиментини яққол кўрсатиш ва реклама қилиш учун савдо 
залида алоҳида витринали стол очиш мумкин. 
Бўлимни фармацевт бошқаради, бўлимда олий ва ўрта маҳсус 
маълумотли фармацевтлар ишлайди. 
Тиббий буюмлар ҳам дорихона ассортиментида муҳим ўрин тутади: