Ш. Вдурбонов болалар ва усмирлар

ю раги шу ёш даги угил болалар ю р аги дан о г и р р о з булса, 16 ёш дан  
кейин теск ари э^олат руй б ер а д и .
Бола тугилганидан кейин ун и н г ю рагининг турли зи см л ар и турлича 
р и в о ж л а н а д и , ч у н к и б и р и н ч и ё ш д а б у л м а ч а л а р н и н г у с и ш и  
Зо р и н ч а л а р га н и с б а т а н т е з р о з б у л а д и . 2 ёш га к е л и б , б у л м а ва 
Зори н чаларн и нг у си ш и би р хи л тезл и к да булади . 10 ёш ва ун дан  
к ей и н эса зо р и н ч а л а р н и н г у с и ш и б у л м а ч а л а р н и к и г а за р а г а н д а  
тезлаш ади.
Ёш нинг ош иш и би лан ю р ак м ускулларига з о н ол и б келадиган 
том и рл ар со н и ^ам купаяди , а й н и з с а чап з о р и н ч а м ускуллари да 
бун дай том ирлар со н и анча к у п  булади.
Ю ракнинг ф и зи о л о ги к х усуси я тл ар и . Ёш бола о р г а н и зм и д а ю рак 
ж у д а т е з уради . Бу ^олат i^oh ай лани ш ин и тезл аш ти р и б, усаётган  
о р г а н и з м н и н г к и с л о р о д г а б у л г а н э з т и ё ж и н и е т а р л и д а р а ж а д а  
таъм инлайди. М аълумки, эн д и тугилган бола ор га н и зм и ж у д а куп 
эн ер ги я й у зо т а д и . М ана ш у й узоти л ган эн ер ги я н и н г у р н и н и  боси ш  
учун бола организм ида моддалар алмаш инуви ж а р а ён и ж уда шиддатли 
равиш да бор и ш и керак. Б унинг учун эса з о н том и рлари да зо н н и н г  
^ а р а к а т и ^ам т е з б у л и ш и к е р а к . Ш у н и н г у ч у н ^ам ё ш б о л а  
орган и зм и да юрак уриш и анча т езди р . Бола тутилиш ида унин г ю раги 
ж и см о н и й ю клама таъ си р и га нисбатан к учсиз булади . У нинг ю рак 
ишини асосан "секин" парасимпатик нерв толалар идора зи л и б туради.
2 — 3 ёш га келиб ю рак ури ш и би рм ун ч а сек и н л аш ади . Ю ракнинг