Sh. R. Xolmoʻminov mehnat bozori iqtisodiyoti

 Barcha hududlar mehat bozorlaridagi munosabatlarni tar-
tibga solishda ishga yollashda erkin va oʻzaro manfaatli raqobat 
uslubidan foydalanish muhim ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyatga ega.
Mehnat bozorida ishchi kuchlarini yollashda erkin va samarali 
raqobat – yollanuvchilar bilan ish beruvchilar oʻrtasida ishchi kuch-
lariga boʻlgan erkin talab va taklif tamoyillari asosida mehnat-tovarga 
oʻzaro manfaatli bahoni oʻrnatish. Bunda ishga yollash bozoridagi 
uning sifat koʻrsatkichlari va raqobatbardoshligi, mahalliy va xorijiy 
mehnat birjalari tomonidan turli guruhlar va kasblar boʻyicha boʻsh 
ish joylari, ishchi kuchlarining narxlari haqidagi haqqoniy 
axborotning berilishi, ish beruvchilarning yollanma ishning 
muddatlari va xarakteri yuzasidan talablari va shartlari, mehnat 
shartnomalarini tuzish va bekor qilishning ijobiy hamda salbiy 
oqibatlari va hokazolar hisobga olinadi. 
Mehnat bozoridagi erkin raqobatda ishchi kuchlarigina emas, 
balki shaxsiy yoki jamoaviy mehnat shartnomasi asosida foydali 
narxda oʻzining “mehnat qobiliyati”ni sotishga muhtoj kadrlar ham 
qatnashishi mumkin. Bu yerda mehnat resurslari bilan ish beruvchilar 
oʻrtasidagi munosabatlarning sifat koʻrsatkichlari yuzasidan erkin 
raqobat vujudga keladi. 
3.4. Mehnat bozorini davlat tomonidan tartibga solish 
yoʻnalishlari 
Ishchi kuchi bozori ichki regulyatorlarining turli-tumanligi 
hamda uning samarali amal qilishi ijtimoiy jihatdan ahamiyatga ega 
ekanligi tufayli mehnat bozorida uni malakali ravishda tartibga solish 
talab etiladi. Bandlik sohasida tartibga solishning bunday tizimini 
yaratish O‘zbekistonda oʻtkazilayotgan islohotlarning asosiy ijtimoiy 
vazifalaridan biridir. Bu borada hozirda ayrim ishlar qilinganligini 
aytib oʻtish kerak: mehnat bozori va munosabatlarining yangi qonuniy 
asoslari (bandlik xizmatlari) tuzildi, ishsizlarni roʻyxatga olish yoʻlga 
qoʻyilmoqda. Bugungi kunda Respublikamizda 200 dan ziyod mehnat 
birjalari (davlat bandlik xizmatlari) faoliyat koʻrsatmoqda. Ulardan 
mehnat munosabatlari boʻyicha 2000 dan ortiqroq mutaxassis aholini 
ish bilan ta’minlash va faol ijtimoiy muhofaza masalalarini hal qilish 

---

36 
bilan shug‘ullanmoqda. Bunda koʻpgina rivojlangan mamlakatlar 
(AQSH Rossiya va h.k.)ning sinalgan tajribasiga ham suyanilmoqda. 
O‘zbekiston hukumati imkoni boʻlgan, huquqiy jihatdan asoslangan 
barcha dasturlar yordamida respublikada mehnat bozori siyosatini 
olib bormoqda.