Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

IX. TANDA TO‘QUV MASHINALARIDA DONALI TRIKOTAJ
MAHSULOTLARI ISHLAB CHIQARISH
Tanda to'q uv m ashinalarida donali trikotaj m ahsulotlari ilshab 
chiqarish qadim dan m a’lum. Tanda to ‘quv m ashinalarida ro'm ol, 
galstuk, sharf, yopchiqlar va boshqa to ‘rtburchak shakldagi mahsulotlar 
ishlab chiqariladi. Bunday m ahsulotlarni asosiy o ‘ziga xosliklaridan 
biri to ‘qim ani kupon shaklda to 'q ish bo'lib, bu bir o'rilish turidan 
boshqa o'rilish turiga, ya’ni donali trikotaj ishlab chiqarishga o'tishdir. 
D onali trikotaj chekka qism ilarini hosil qilishda turli tarkibiy tuzi­
lishdagi va o'rilishdagi iplardan foydalaniladi.
Ikki ignadonli tanda to'quv m ashinalarda to'rtburchak shaklidagi 
m ahsulotlardan tashqari nay (trubka) shaklidagi donali trikotaj m ah­
sulotlari ham ishlab chiqariladi.
Ikki ignadonli Rashel mashinasida nay (trubka) shaklidagi donali 
trikotaj m ahsulotini to 'q ish m atoni ikki qismiga bo'lib to 'q ish usulga 
asoslangan.
N ay shaklidagi ishlab chiqarilgan m ahsulot m a’lum chekka qism ­
larini qo'shib to 'q ish hisobiga hosil qilinadi. M atolarni biriktirish 
halqa ustunlari yoki qatorlarini biriktirish usuli orqali amalga oshiriladi.
M atoni biriktirib o'rilish qatori bo'yicha bo'lsa, u holda bir qatorli 
m a’lum o ’rilishdan ikki qatorli o'rilishga o'tadi. Buning uchun ikkala 
ignadon ignalariga iplar b ir vaqtda joylashtirilib, bir necha halqa 
qatori to'qiladi. N aysim on donah trikotajni yuqoridagi usulda ishlab 
chiqarilganda, halqa qatorlari bo'ylamasiga joylab shakllanadi, halqa 
ustunlari esa ustun bo'yicha shakllanadi.
Bu usulda ayollar jak eti belbog' qism i to 'q ila d i (9 .1 a-rasm ). 
M ahsulot uzluksiz lentasim on to'qilib, qismlari biriktiruvchi 
1
qator 
va ajtatuvchi 
2
qatorlar bilan qo'shib to'qiladi.
Agarda m ashinada quloqsim on taroqchali ignalar yetarli bo'lsa, 
belboqnig yuqori va pastki chekka