Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

VI. AYLANA IGNADONLI PAYPOQ TO‘QUV AVTOMATLARIDA
PAYPOQ MAHSULOTLARINING UCH QISM INI AVTOMATIK
YOPIB TO‘QISH
Aylana ignadonli avtomatlarda to'qilgan paypoq mahsulotlarining 
uch qismi ochiq yoki yopiq uchli etib ishlab chiqariladi. Ochiq uchning 
shakliga qarab uni yopishning turli usullarini qo'llash mumkin.
Kettlevka-maxsus tikuv (kettelniy) mashinalarda paypoqni ikki 
qavatli ustma-ust qilib taxlab, uch qismining chetki qator halqalarini 
juftlab birlashtirib tikishdir. Ushbu usulda paypoqning uch qismi 
tovon qismiga o ‘xshab mum toz usulda to ’qilgan bo‘lishi lozim. 
Mahsulot chetini qirqib ko’ndalangiga tikuv mashinasida bahyalab 
tikishdan iboratdir. Bu usul paypoq yarim mahsulotlarini naysimon 
shaklda, uch qismi mumtoz shaklga ega bo'lganida qo'llaniladi. Kettel 
va bahyalash mashinalarida olingan choklar tuzilishi bo'yicha halqa 
shakliga ega bo'lib, trikotaj halqalariga o'xshab birga cho'zila olishlari 
mumkin. Kettel mashinalarining choklari birlashtirilayotgan qismlarning 
chetki halqalariga aniq kiradi, halqa qatori bo'yicha aniq joylashadi 
va halqa oraliqlariga tushib qolmaydi. Bahyalash mashinasining choklari 
esa halqalami biriktirish jarayonida bir tekis shakllanmaydi. Ketlyov- 
kada sarflanadigan qo‘1 mehnati bahyalashga nisbatan ko'proqdir. 
Ketlyovka bahyalashga nisbatan taxminan 3 marotaba ko'proq vaqt 
talab qiladi. Biroq bahyalash usuli uchun ham m a’lum darajada vaqt 
talab etiladi. Shu sababli aylana ignadonli paypoq to'quv avtoma­
tlarida paypoq uchini avtomatik yopib bajarish undagi qo'l mehnatidan 
ozod bo'lishlik mashinasozlaming dolzarb muammolaridir. Aylana 
ignadonli paypoq to'quv avtomatlarida mahsulot uchini yopishning 
bir nechta usullari mavjuddir.
Keng tarqalgan usullardan biri paypoqning uch qismini burab 
hosil qilishdir. Bu usulni qo'llash uchun paypoq bortini to'qish 
usulidan foydalaniladi. Mahsulotni to'qish uning uch qismidan yoki 
bort qismidan boshlanadi.
Bir ignadonli aylana paypoq to'quv avtomatida paypoqning uch 
qismi ignadonning umumiy igna sonining yarmisida ishlab chiqariladi
195

---