Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

4.41 -rasm. 
Qalpoqning dastlabki qatorini shakllantirish jarayonining
ketma-ketligi.
Shu sababli qalpoq bort qismini to‘qishda 
2
halqa qatoridagi halqalar 
uzunligi maksimal o ‘lchamda hosil etiladi.
Qalpoqning bort qismini to'qish jarayoni ikkala ignadondagi juft 
ignalarni ishga tushirish bilan yakunlanib, bortni hosil qilishning 
ikkinchi bosqichi boshlanadi. Bu bosqichda barcha ignalarga yangi 
ip joylashtirib, ikkala ignadon ignalarida to ‘liq suprem halqa qatori 
hosil etiladi. Natijada bortning 
1
dastlabki qatori bortning so‘nggi 4- 
qatori bilan birikib, ikki qatlamli bort qismini to ‘qish jarayoni 
yakunlanadi. Qalpoqning bort qismi 
1
m a’lum balandlik o ‘lchamida 
to‘qilgach (4.40-rasm), qalpoqning asosiy qismi 
2
to'qiladi. Qalpoqning 
bu qismi ham bort qismini to‘qishda ishlagan ikkala ignadon ignalarida 
ignalar soni o ‘zgarmay nay shaklida suprem o'rilishda to'qilgan.
Asosiy 
2
qismning balandlik o'lcham i (4.40-rasm), qalpoqning 
qanday maqsadda ishlab chiqarilishi va o'lchamiga ko'ra tanlanadi.
175

---

Asosiy 
2
qism to ‘qib bo‘lingach, ikkala ignadonda ishlayotgan ignalar 
soni dastur asosida avtomatik tarzda, mahsulot ikki chekka qismidan 
har bir halqa qatori shakllangach, bittadan ignani ishdan o'chirib 
(halqa ko'chirilib) qisqartiriladi. Bu ish jarayonini bajarishdan maqsad, 
qalpoq yuqori 3, qismini yopiq shaklda hosil qilishdir. Qalpoqni 3, 
bosh qismini to ‘qish jarayoni ikkala ignadonda, bittadan ignalar 
qolgunga qadar davom etadi. Natijada qalpoqni yuqori qismi yopilgan 
holda shakllanadi. Qalpoqni yuqori 3, qismi to'qib bo‘lingach, uning 
so‘tilmaydigan mustahkamlovchi 4, qatorini, so‘nggi ikki ignalarda, 
yuqori zichlikda kipper o'rilishda, (tasma shaklida) 5-8 qator etib 
to'qiladi. Mustahkamlovchi qism to'qib bo'lingach, u ikala ignadon 
ignalari ilgagidan tushiriladi. Tasm a shaklida kipperli o'rilgan 
mustahkamlovchi qator, maxsus ilgak yordamida qalpoqni teskari 
tomoniga tortib o'tkazib, tayyor shaklda ishlab chiqariladi. Yassi 
fang avtom atida qalpoqni tayyor shaklda ishlab chiqarilishi, 
xomashyodan yuqori samaradorlikda foydalanishni ta ’minlaydi.
176

---