Sh o sr a n o r m a t o V a j a h o n a d a b iy o t I

uning  qalbiga,  kechinmalariga  e ’tibor  kuchayadi,  tabiiy  tuyg'ulari 

bo'rttirib tasvirlanadi,  kechinmalarga shoirona  rah beriladi.  Shekspir, 

Servantes  asarlarida  realizm ning  o'ziga  xos  tarzda  nam oyon 

bo'lganligini ko'rish  mumkin.

Realizm  taraqqiyotidagi  ikkinchi bosqich  ma’rifatchilik  davriga 

to ‘g‘ri  keladi.  XVIII  asrda  ingliz  realistik  romani  vujudga  keladi 

(D .D efo «Robinzon  Kruzo»  romani bilan ushbu janrga asos soladi). 

Inson  aqliga,  uning  imkoniyatlariga yuqori baho  beruvchi  ma’rifat­

chilik realizmi hayot  hodisalari va insonlar xatti-harakatlarini aqlga 

muvofiq yoki muvofiq emasligidan kelib chiqib baholar edilar. Aqlga 

to ‘g‘ri kelmaydigan xatti-harakat deganda  barcha  qoloq urf-odatlar, 

eskirgan  tartibotlar  tushunilar  edi.  Shu  sababli  ma’rifatchilarning