Sh. E. Umidov, Z. A. Djabborov nazorat va standartlashtirishning huquqiy asoslari

Ekspert-auditorlar tayyorlash
Hozirgi bozor iqtisodiyoti davrida sifatli mahsulotlar yetkazib 
berish,  ularning  tashqi  bozordagi  xaridorbopligini  oshirishda 
ekspert-auditorlarni tayyorlash muhim ahamiyat kasb etadi.
Sertifikatlashtirish­ faoliyatiga­ qadam­ qo‘yayotgan­ korxonalar­
jamoalari­ichida­sertifikatlashtirish­faoliyatida­ishlay­oladigan,­o‘z­
kasbini  sevadigan  xodimlar  talaygina  topiladi.  Lekin  bu  sohada 
ularni o‘qitish ma’lum bir o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Yuqorida 
aytilgan  talablarga  javob  beradigan  xodimlarni  tanlab  olish, 
ularni­ sertifikatlashtirish­ va­ laboratoriyani­ akkreditlash­ ishlariga­
tayyorlash katta mas’uliyat talab qiladi.
Korxonalarda­ sertifikatlashtirish­ sohasidagi­ ishlarni­ inobatga­
olib,­ sertifikatlashtirish­ milliy­ idorasi­ «O‘zdavstandart»­ tomo­
nidan  ekspert-auditorlar  tayyorlash  maxsus  kurslari  tashkil 
etilib,  bu  sohadagi  o‘qishning  tashkiliy  tomonlari  O‘zTMTIning 
asosiy  faoliyatlaridan  biri  deb  qaralmoqda.  Ekspert-auditorlarni 
tay yorlash,  odatda,  ikki  bosqichda  olib  boriladi:  nazariy 
bilimlarni  olish  va  attestatlash  natijasida  ularga  tegishli  rasmiy 
hujjatlar topshirish.
Nazariy  bilimlarni  olishda  malakali  o‘qituvchilar  xalqaro 
sertifikatlashtirish­ sohasidagi­ ma’lumotlar­ bilan,­ sertifikatlash­
tirishga  tayyorgarlik  ko‘rish  va  o‘tkazish  bilan  bog‘liq  bo‘lgan 
ma’lumotlar­ bilan­ sertifikatlashtirishda­ qatnashuvchi­ tomonlar­
va  ularning  vazifalari  hamda  burchlari  bilan,  laboratoriyalarni 
akkreditlashga­ bog‘liq­ bilimlar­ bilan,­ sertifikatlashtirish­ fao­
liya­tida­ metrologik­ ta’minot­ ma’lumotlari­ bilan,­ sertifikat­lash­
tirishning  huquqiy  me’yorlari  va  ularga  rioya  qilishlikdagi 

---

52
ma’lumotlar  bilan,  mahsulot  sifatini  yaxshilash  va  unga  ta’sir 
ko‘rsatuvchi­omillar­bilan­keng­va­har­taraflama­tanishtiradi.
Talabalarning nazariy bilimlarini «O‘zdavstandart» tomonidan 
tuzilgan  maxsus  komissiya  baholaydi.  Baholanish  natijalari 
yetarli­darajada­bo‘lsa,­ularga­sertifikatlashtirish­milliy­tizimining­
ekspert-auditori degan guvohnomasi beriladi (agar attestatlashdan 
o‘tmasa rad etiladi).
Ekspert-auditorlar  ularga  yuklatilgan  vazifalari  bo‘yicha 
muayyan burch va mas’uliyatlarga egadirlar.
Ekspert-auditorlar tekshiruv rejasi belgilangan doirada faoliyat 
yuritmoqlik; xolislik va tekshiruv natijalarini haqqoniy baholash; 
tekshirishga  kerakli  hujjatlarning  ketma-ketligini  va  saqlanishini 
ta’minlash hamda boshqa shu kabi burchlarga egadirlar.
Ekspert-auditorlar  o‘z  burchlarini  vijdonan  bajarmasligi, 
xizmat  vazifalarni  suiiste’mol  qilish,  shaxsiy  manfaati  yo‘lida 
foydalanish,  so‘rovchini  kamsitish  yoki  uning  tijorat  sirlarini 
ochib  tashlash  kabi  xatti-harakatlari  uchun  qonun  oldida 
javobgardirlar.
Ekspert-auditor faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan rasmiy hujjatlar 
ilovalarda keltirilgan.