Sh. E. Umidov, Z. A. Djabborov nazorat va standartlashtirishning huquqiy asoslari

Ekspert-auditor quyidagi talablarga javob berishi lozim:
–­ to‘liq­oliy­ma’lumotli­va­sertifikatlashtirish­sohasida­yetarli­
bilimga­ ega­ bo‘lib,­ faoliyati­ sertifikatlashtirishning­ ma’lum­ turi­
bo‘yicha attestatlangan bo‘lishi kerak;
–  oliy  o‘quv  yurtini  tamomlagandan  so‘ng  kamida  5  yillik 
amaliy  stajga  ega  bo‘lishi,  shundan  kamida  3  yil  standart-
lashtirish, metrologiya, sinovlar, sifatni boshqarish va ta’minlash 
sohalarida ishlagan bo‘lishi kerak.
Ekspert-auditor  chuqur  bilimli,  tadbirkor  bo‘lmog‘i  lozim. 
U  quyidagi  sohalar  bo‘yicha  bilimlarni  mukammal  egallagan 
bo‘lishi shart:
–­ respublika­ sertifikatlashtirish­ milliy­ tizimining­ qoida­ va­
tartiblari;

---

47
–­ sertifikatlashtirish­ o‘tkazish­ bo‘yicha­ bilimlar­ va­ me’yoriy­
hujjatlarni tushunish;
–­ sertifikatlashtirish­ va­ akkreditlash­ bo‘yicha­ asosiy­ ishlar­
mazmuni;
–­ sertifikatlashtirish­ va­ akkreditlash­ bo‘yicha­ iqtisodiy­ va­
huquqiy asoslar;
–­ mamlakat­ ichidagi­ va­ chet­ ellardagi­ sertifikatlashtirish­ va­
akkreditlash tajribasi;
–  standartlashtirish,  metrologiya  va  sifat  tizimlarining 
asoslari;
–  tekshiruv  o‘tkazish  va  sifatni  boshqarishning  statistik 
usullari.
Ekspert-auditor  tahlil  qilish,  mantiqiy  asoslash,  o‘zining 
fikrini­ qattiq­ va­ asoslangan­ holda­ himoya­ qilish;­ ijodiy­
qobiliyatga  va  murakkab  vaziyatda  to‘g‘ri  qaror  qabul  qilish 
xususiyatlariga  ega  bo‘lishi;  haqqoniy,  mas’uliyatli,  prinsipial 
ravishda  xayrixoh,  xushmuomala,  odobli  va  o‘zini  tuta  bilish 
kabi  shaxsiy  sifatlarga  ega  bo‘lishi  kerak.  Ekspert-auditor 
tekshirilayotgan  obyektning  xodimlari  bilan  aloqada  bo‘lish 
va  kerakli  hujjatlar  bilan  tanishish;  ma’lumot  uchun  har 
qanday­ qo‘shimcha­ ma’lumotlar­ talab­ qilish­ (sertifikatlashtirish­
maqsadlari  uchun);  tizimda  amaldagi  me’yoriy-uslubiy  huj-
jat­larni­ takomillashtirish­ bo‘yicha­ o‘z­ taklifini­ berish;­ sertifi­
katlashtiriluvchi  mahsulot,  jarayon,  xizmatlar,  sifat  tizimi 
va  ishlab  chiqarish  bo‘yicha  rejalarni  tuzatish  yuzasidan  o‘z 
mulohazalarini kiritish huquqiga egadir.
Korxonalarda­ sertifikatlashtirish­ sohasidagi­ ishlarni­ inobatga­
olib,­ sertifikatlashtirish­ milliy­ idorasi­ «O‘zstandart»­ tomonidan­
ekspert-auditorlar  tayyorlash  maxsus  kurslari  tashkil  etilib, 
bu  sohadagi  o‘qishning  tashkiliy  tomonlari  O‘zSMSITIning 
asosiy  faoliyatlaridan  biri  deb  qaralmoqda.  Ekspert-auditorlarni 
tayyorlash,  odatda,  ikki  bosqichda  olib  boriladi:  nazariy  bilim-

---

48
larni  olish  va  attestatlash  natijasida  ularga  tegishli  rasmiy 
hujjatlar topshirish.
Maxsus kurs tinglovchilarining nazariy bilimlarini «O‘zstandart» 
agentligi  tomonidan  tuzilgan  maxsus  komissiya  baho laydi.  Baho-
lanish­ natijalari­ yetarli­ darajada­bo‘lsa,­ ularga­sertifikatlashtirish­
milliy  tizimining  ekspert-auditori  degan  guvohnomasi  beriladi 
(agar attestatlashdan o‘tmasa rad etiladi).
Ekspert-auditorlar  ularga  yuklatilgan  vazifalari  bo‘yicha 
muayyan burch va mas’uliyatlarga egadirlar.