Sh. Djumanov, S. Sayfiddinov

Frezalash dastgohlari

Bo‘ylamasiga frezalash dastgohlari. 

Zagotovkalarning 

qatlam hamda qirralariga frezalash usuli bilan tekis hamda profili 

bo‘yicha ishlov berish uchun randalash dastgohi, reysmusli 

dastgoh va zagotovkaga to‘rt tomonlama ishlov beradigan 

bo‘ylamasiga frezalash dastgohlaridan foydalaniladi.

Bo‘ylamasiga frezalash dastgohlarining hamma modellarida 

suruvchi qurilmalar bor va ularning aksari jo‘validir.

Ammo  randalash  dastgohlari  bundan  mustasno,  ularda 

zagotovka qo‘lda suriladi, ayrim modellardagina avtomatik uzat-

kichlar mavjud.

Bo‘ylamasiga frezalash dastgohlarida ularning konstruk- 

siyasiga qarab, quyidagi operatsiyalardan birontasi bajariladi: 

zagotovkaning biror yon qirrasini tekislab sirt hosil qilish, 

masalan, baza sirt hosil qilish uchun yog‘och qatlamini silliqlash;

 

---

51

zagotovkaning tekislangan bir yon sirtiga yondosh sirt yo‘nish 

bilan birga, bu sirtlar orasida bir-biriga nisbatan to‘g‘ri burchak 

hosil qilish;

zagotovkaning bir-biriga nisbatan to‘g‘ri burchak hosil 

qiladigan ikkita yondash yon qirralarini bir yo‘la yo‘nib te- 

kislash;

dastlab 

baza sirt hosil qilingan zagotovkaning yon qirra- 

laridan birini yo‘nish va bu sirtlar orasida talab qilingan maso- 

fani hosil qilish;

zagotovkaning o‘zaro parallel ikkita sirtini bir yo‘la yo‘nib, 

ular orasida talab qilingan masofani hosil qilish;

zagotovkaning barcha yon qirralariga bir yo‘la ishlov berish, 

ularning shakliga ishlov berish, ba‘zan bu ish zagotovkani eni 

yoki qalinligi bo‘yicha kesish bilan birga qo‘shib bajariladi.

Bo‘ylamasiga  frezalash  dastgohiga  uzatiladigan  taxta, 

g‘o‘lacha va zagotovkalar GOST 

25454-80 va 2695-71 talab- 

lariga mos bo‘lishi shart. Bu materiallar arralangandan va 

quritilgandan keyin ularning shakllari to‘g‘ri parallelepipedga 

o‘xshamay qoladi; ular orasida tob tashlagan, egri, qiyshiq, 

cheti yo‘nilmagan, torets sirtlari va yon sirtlari o‘zaro parallel 

bo‘lmagan, torets sirtlari taxta yoki zagotovkaning bo‘ylama 

o‘qiga nisbatan perpendikular bo‘lmaganlari ham uchraydi. 

Bo‘ylamasiga frezalash dastgohlarida o‘lchamlari va nuqsonlari 

standartda ko‘rsatilgan me‘yordan chetga chiqmagan taxta va 

zagotovkalargina ishlatilishi mumkin.