Ш. А. Агзамова, Э. А. Шамансурова, Д. К. Ганиева, С. А. Убайдуллаева

ЎТ ПУФАГИ ДИСКИНЕЗИЯЛАРИДА ШЖТ. 

---

395 
Ўт йўллари дискинезиясининг турли шакллари турли қиѐсий ѐндошув 
усулларини талаб қилади. 
Гипокинетик шаклида 
бошланғич холат бу чап ѐки ўнг ѐнбошдаѐтган 
холат, тиззада ѐки тўрт оѐқда туриш, ўтирган ва турган холатда бўлиши 
мумкин. Даволовчи гимнастика машғулотларига қўл ва оѐқларни секин аста 
кучайтириб бориладиган амплитудадаги умумий ривожлантирувчи, қорин 
пресси мушаклари учун машқлар, шу билан бирга юриш (сонларни юқори 
кўтарилиши билан) киради. Тўғри тўлиқ нафас чиқаришга ва нафасни 
камайтиришига (нафас олиш ва чиқаришни чўзиш усули билан) қаратилган 
машқлашга алохида эътибор берилади. Бу услубий усул оғриқ синдроми ва 
диспептик холатларни камайиши ѐки хатто йўқолишига олиб келади. 
Кўрсатмада харакатчан ўйинлар тавсия қилинади.
Диққат! Қорин ичи босимини оширишга ва ўт хайдалишининг 
яхшиланишига қаратилган тананинг айланиши билан биргаликдаги танани 
олдинга букиш машқларини эхтиѐткорлик билан қўллаш керак, чунки бундай 
харакатларда кўп холларда кўнгил айнаш ва кекириш кузатилади.
Даволовчи гимнастика машғулотларида беморларни мушакларни 
бўшашатиришга ўргатиш лозим; фақатгина мушакларни қисқартириш ва 
бўшаштириш машқларини тўғри қўлланиши муолажадан кутилган 
натижаларни бериши мумкин.
Даволовчи гимнастиканинг давомийлиги 15-20 дақиқа. Тўлиқ ремиссия 
даврларида жисмоний зўриқишлар давомийлигини 30 дақиқагача 
кўпайтириш мумкин. 
Гиперкинетик шаклида 
биринчи машғулотларда жисмоний зўриқишни 
кам дозаси тавсия қилинади кейинчалик секин аста ўртача даражагача 
кўтарилиши билан. Умумий ривожлантирувчи жисмоний машқлар 
бошланғич холати осмонга қараб ѐтган холатда ѐки ўнг ва чап ѐнбошга 
ўгирилиб ѐтган холатда бажарилади. Гимнастик машқлар мушаклар 
релаксацияси билан ўзгартирилиб турилади.

---

396 
Қорин пресси мушаклари учун машқлар, кучли зўриқтирувчи машқлар, 
гимнастик воситалар билан (гантеллар, коптоклар ва бош.) ва харакатланувчи 
ўйинлар тақиқланган.
Нафас машқлари (статик ва динамик), жигар қон айланишини 
яхшиловчи машқ бажариш учун бошлаш холати ѐнбошга ўгирилиб ѐтган 
холатдаги нафас машқлари; айлантирувчи харакатлар, бошида чегараланган, 
кейинчалик эса тўлиқ амплитудада ва гимнастик девор ѐнидаги машқлар 
тавсия қилинади. Қорин уқалаши тавсия қилинади (жигар сохасидан ташқари, 
ўнг ѐнбош сохада нисбатан оғриқ холларида ҳам).