“Сервис” илмий-амалий журнал

 
 
 
 
1-расм. Модернизациялаш жараёнлари ва уларга киритилаётган капитал 
инвестицияларнинг ҳисоб объектлари сифатидаги таснифи
 
капитал инвестициялар йўналишларини тўлиқ ифода этмайди. Фикримизча, 
счётлар тизимига киритилган барча счётлар модернизациялаш жараёнлари, мос 
равишда, уларга киритилган капитал инвестициялар барча йўналишларини
бевосита акс эттиришга мўлжалланган бўлиши лозим. Чунончи, 0810 «Тугал-
ланмаган капитал қурилиш» номли счетни «Капитал қурилишга инвестициялар» 
деб номлаш мақсадга мувофиқдир. Чунки, айнан шу ном корхонада амалга 
оширилаётган модернизациялаш жараёнининг муҳим йўналиши бўлган капитал 
қурилишга инвестицияларни аниқ ва тўлиқ ифода этади. 0820 «Асосий восита-
ларни сотиб олиш» номли счётни «Асосий воситаларни харид қилишга инвести-
циялар» деб номлаш ҳамда уни янада кенгайтиришни мақсадга мувофиқ, деб 
ҳисоблаймиз. Чунончи, ушбу счёт тизимида 0821 «Юксак самарали асбоб-
ускуналарни харид қилишга инвестициялар», 0822 «Кўчмас мулкни харид қилиш-
га инвестициялар» ва 0823 «Бошқа асосий воситаларни харид қилишга инвести-
циялар» каби счётларни очишни тавсия этамиз. Бундай тартиб корхоналар томо-
нидан сотиб олиш йўли билан амалга оширилаётган модернизациялаш жараёнла-
рининг аниқ йўналишларига киритилган инвестициялар тўғрисида тизимли 
ахборотларни бевосита тўғридан-тўғри бош китобдан олиш имконини беради.
Амалдаги 21-сон БҲМСда модернизациялаш жараёнларининг муҳим 
йўналишлари бўлган кенгайтириш, реконструкция қилиш ҳамда мавжуд
қувватларни замонавий техника ва технологиялар асосида янгилаш 
жараёнларини, мос равишда ушбу жараёнларга киритилган инвестицияларни 
махсус алоҳида акс эттирувчи счётлар кўзда тутилмаган. Бу турдаги жараёнлар ва 
уларга киритилган капитал инвестициялар ҳисоби ҳозирги пайтда 0890 «Бошқа 
капитал инвестициялар» счётида юритилмоқда. Бироқ, бу счётда акс эттирилган 
маълумотлардан тўғридан-тўғри модернизациялаш жараёнларининг муҳим 
йўналишлари бўлган кенгайтириш, реконструкция қилиш ҳамда мавжуд