“Сервис” илмий-амалий журнал

2. Маркетинг тадқиқотлари муаммоларининг бир қисми товар (иш ва 
хизмат)ларни сотиш бозори билан боғлиқдир. Чунки ишлаб чиқарилган товар 
(иш, хизмат)ни қайси бозорга сотишлиги, қандай сотишлиги, қачон ва қанча 
сотишлиги ҳам катта муаммо. Ушбу муаммолар икки гуруҳга бўлинади: 
- ички бозорда сотиш муаммоси; 
-ташқи бозорда сотиш муаммоси. 
Ташқи бозорда сотиш ҳам икки йўналишда амалга оширилади. Товар (иш, 
хизмат)ни 
сотиш фақат 
хорижий 
давлатларгагина 
эмас, 
балки 
ўз 
мамлакатимизнинг ичида бошқа ҳудудларда ҳам сотиш тушунилади. Шу туфайли 
буни ҳам икки гуруҳга бўлиб ўрганиш мақсадга мувофиқдир. Буларга: 
-бир давлат ичида, аммо товар (иш, хизмат) ишлаб чиқарилган ҳудуддан 
бошқа ҳудудда; 
- мазкур давлатдан ташқаридаги бозорда. Бу асосан товар (иш, 
хизмат)ларни экспорт қилиш йўли билан амалга оширилади. Ташқи бозордан 
харидорларни топиш ҳам жуда катта муаммо. Аммо бугунги кунда ушбу масалага 
кенг йўл очиб берилди. Ҳозир товар (иш, хизмат)лар экспорти билан ҳар бир 
хорижий мамлакатларда жойлашган элчиларимиз ҳам шуғулланмоқда. Бу товар 
(иш, хизмат)ларни ишлаб чиқарувчилар учун ҳам катта имконият 
яратилганлигидан далолатдир. Буларнинг боғлиқлигини қуйидагича ифодалаш 
мумкин (3-расм). 
Маркетинг муаммоларидан яна бир гуруҳи товар (иш ва хизмат)ларни 
сотиш вақти бўйича аниқлашдан иборатдир. Чунки, жуда кўп жараёнлар 
мавсумий характерга эга ва кўп жиҳатдан белгиланган қонунчилик асосида 
бўлмасдан, анъанага асосланган ҳолда бажариладиган юмушлардир. Ушбу 
муаммолар ҳам ўз навбатида икки гуруҳга бўлинади: 
- доимий муаммолар; 
- мавсумий муаммолар. 

---

“Сервис” илмий-амалий журнал
2018 йил 2-сон 
7
3-расм. Маркетинг тадқиқотларида товар (иш ва хизмат)ларни сотиш