“Сервис” илмий-амалий журнал 020 йил 4-сон сервис

9050 
ХАРИДОРЛАР ВА БУЮРТМАЧИ-ЛАРГА БЕРИЛГАН 
ЧЕГИРМАЛАР 
Контр-
пассив 
9051 
«Жисмоний шахслар турар жойларида юк кўтариш учун 
берилган чегирмалар» 
КП 
9052 
«Юридик шахслар турар жойларида юк кўтариш учун берилган 
чегирмалар» 
КП 
9053 
«Жисмоний шахслар нотурар жойларида юк кўтариш учун 
берилган чегирмалар» 
КП 
9054 
«Юридик шахслар нотурар жойларида юк кўтариш учун 
берилган чегирмалар» 
КП 
9055 
«Жисмоний шахслар юкларини ташиб беришига берилган 
чегирмалар» 
КП 
9056 
«Юридик шахслар юкларини ташиб беришига берилган 
чегирмалар» 
КП 
Бухгалтерия ҳисобида ахборот ва назорат қилиш функциясига амал қилган ҳолда 1-
жадвалда келтирилган счѐтлар режасидан оқилона фойдаланиш аниқлилик ва ўз 
вақтидалилик тамойилларини доимий ишлаш муҳитини яратади.
Хулоса ва таклифлар. Юқорида келтирилган маълумотлардан кўриниб турибдики, 
республикамиз ҳудудида доимий фаолият юритиб келаѐтган қурилиш ташкилотларида 
қурилиш машина-механизмлар иш фаолиятидан юзага келган даромадлар ҳисобини аниқ 
ва ўз вақтида юритиш муҳим аҳамият касб этади. Шунингдек, қурилиш ташкилотларида 
юқорида тавсия сифатида кўрсатиб ўтган бухгалтерия ҳисоби счѐтлари бевосита қурилиш 
машина-механизмларини иш фаолияти ҳисобини юритишда аниқ дастак вазифасини 
белгилаб берашини, таклиф ҳамда тавсия сифатида беришни лозим топдик, яъни:
 қурилиш ташкилотларида машина-механизмлар иш фаолиятидан юзага келган
1
Республикамизда мавжуд меъѐрий-ҳуқуқий хужжатларга таянган ҳолда муаллиф О.Х.Холиқулов ишланмаси. 

---

“Сервис” илмий-амалий журнал 
 
2020 йил 4-сон 
39 
даромадлар ва харажатларни реал ҳолатини аниқлашга ѐрдам бериш; 
 қурилиш машина-механизмлари иш хизматларидан юзага келган даромадларни 
бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботида ўз вақтида ҳамда тўғри акс эттиришини таъминлаш; 
 қурилиш машина-механизмлар иш хизматларидан юзага келган даромадлар тўғрисида 
ички ва ташқи фойдаланувчиларга аниқ маълумотларни тақдим этишга асос бўлиш; 
 қурилиш машина-механизмлар иш хизматларидан юзага келган даромадлар тавсиф ва 
таснифи бўйича бошқарув ҳамда молиявий ҳисоб маълумотларида аниқлик яратиш; 
 қурилиш машина-механизмлар иш хизматларидан юзага келган даромадлар бўйича 
солиқ ҳисоб-китоби ва тўловини ўз вақтида амалга оширишга замин яратиш; 
 қурилиш машина-механизмлар иш фаолиятидан юзага келган даромадларни 
бухгалтерия ҳисобида яшириш имкониятини йўқотишга хизмат қилиш; 
 қурилиш машина-механизмлар иш хизматларидан юзага келган даромадлар бевосита 
қурилиш ташкилотларида мўлжалланадиган харажатлар тақсимотини тўғри амалга 
оширишда хизмат қилиш. 
Ҳозирги рақамли иқтисодиѐт жадал ривожланиб бораѐтган бир шароитда юқоридаги 
счѐтлар режасини қурилиш ташкилотларида қурилиш машина-механизмлар иш фаолияти 
ҳисобини бухгалтерлар томонидан тўғри ва ўз вақтида амалга оширилиб борилса, қурилиш 
соҳасидаги даромадга оид ҳисоб-китоблар ижобий бўлишлигини таъминлашда кенг 
кўламли ишлар олиб борилишига асосий мезон бўлиб хизмат қилади. 
Бухгалтерия ҳисобида юқоридаги счѐтлар қолдиғи бўйича айланма қайдномаларни 
тўғри акс эттирилганлигини синчиклаб ҳисобини юритиш муҳим аҳамият касб этади. 
Қурилиш машина-механизмлар иш фаолиятидан олинган даромадлар қурилиш 
ташкилотининг асосий фойда кўрсаткичларни аниқлашда муҳим аҳамият касб этади. 
Бунда қурилиш ташкилоти бухгалтеридан шартномаларни, юк хатларининг тўғри 
тўлдирилганлиги, товар-транспорт накладнойларини, ички накладнойларни, бажарилган 
ишлар (қилинган харажатлар) қиймати тўғрисида маълумотнома-счѐт-фактураларни, 
ишончномаларни ва бошқа шу каби бирламчи бухгалтерия ҳужжатларини, электрон ва 
қоғоз вариантда пухталик билан юритишни талаб этади.