“Сервис” илмий-амалий журнал 020 йил 4-сон сервис

Калит сўзлар: туризм, олий таълим, малака, юқори малакали кадр, кадрлар салоҳияти. 
 
Кириш. Ҳозирги даврда туризмнинг жаҳон миқѐсидаги аҳамияти ва роли йилдан-
йилга ўсиб бораѐтган бўлиб, бу соҳа дунѐ аҳолисининг кўплаб қисмини ўз атрофига 
бирлаштирди. Бутунжаҳон туризм ташкилоти (БТТ)нинг маълумотларига кўра, ―1950 
йилда халқаро туристлар сони 25 миллион, 1980 йилда 278 миллион, 1995 йилда 528 
миллион ва 2017 йилда 1 миллиард 400 миллион кишини ташкил этган ва бу кўрсаткич 
2030 йилга келиб 1 миллиард 800 миллион кишига етиши башорат қилинмоқда‖ [13]. 
Ушбу кўрсаткичнинг мамлакатимизда ҳам жадал ўсиши кўзда тутилган.
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиѐев пандемия шароитида 
туризм соҳасини қайта тиклаш мақсадида шундай деди: ―Туризм фаолиятини қайта 
тиклаш учун, энг аввало, меҳмонхоналар қандай ишлайди, туристлар аэропортда қандай 
қабул қилинади, уларнинг мамлакат ичида ҳаракатланиши қандай ташкил этилади, деган 
саволларга аниқ жавоб бўлиши керак. Белгиланадиган меъѐрлар содда, лекин 
касалликнинг олдини олиш учун етарли бўлиши лозим‖ [1].
Ўзбекистон Республикаси туризм соҳасида албатта саѐҳат қилиш лозим бўлган 20 та 
давлатдан биринчи ўринни эгаллаган, жозибадорлиги туфайли мамлакатимизга ташриф 
буюраѐтган туристлар сони йилдан-йилга ошиб бораѐтган бир даврда уларга хизмат 
кўрсатувчи юқори малакали кадрлар ва соҳанинг кичик мутахассислари олий ва ўрта-

---

“Сервис” илмий-амалий журнал 
 
2020 йил 4-сон 
99 
махсус маълумотга эга бўлибгина қолмасдан, билимли, меҳнатсевар, ташаббускор, 
маънавиятли, хушмуомала, масъулиятли, бир сўз билан айтганда, рақобатбардош юқори 
малакали кадр ѐки кичик мутахассис бўлиши лозим. Юртимизда мазкур соҳада амалдаги 
қонунлар ва бошқа меъѐрий ҳужжатлар талабларига мувофиқ салмоқли ишлар амалга 
оширилмоқда. Шу жумладан, 2019-2025 йилларда Ўзбекистон Республикасида туризм 
соҳасини ривожлантириш Концепциясида туризмни ривожлантиришнинг асосий 
йўналишлари, шу жумладан: қуйидагиларни назарда тутган юқори малакали 
мутахассисларни тайѐрлаш, хизмат кўрсатувчи ходимларни қайта тайѐрлаш ва малакасини 
ошириш тизимини такомиллаштириш вазифалари белгиланган:
туризм соҳасида касб-ҳунар таълими муассасаларидаги кадрлари ва 
битирувчиларининг малакасини баҳолашни ташкил қилиш; 
туризм соҳасида халқаро талабларга жавоб берадиган узлуксиз, кўп босқичли 
таълим тизимини яратиш; 
таълимнинг 
амалиѐтга 
йўналтирилган ва 
модернизациялашган 
таълим 
стандартлари, 
ўқув-услубий 
дастурлар 
ҳамда 
илғор 
ахборот-коммуникация 
технологияларини жорий этиш; 
ички ва кириш туризми соҳасида бевосита туристик хизматларни кўрсатувчи 
туризм соҳаси ходимлари (гидлар, йўриқчи-кузатувчи, туризм фаолияти субъектлари, 
умумий овқатланиш ташкилотлари, транспорт ва бошқалар ходимлари) учун мажбурий 
малака талабларини белгилайдиган стандартлар ишлаб чиқиш; 
туризм соҳаси ходимларини туристларга ахборот бериш ишлари ва хавфсизлик 
бўйича йўриқномаларни ўтказиш қоидаларга ўқитиш бўйича тизимни ишлаб чиқиш ва 
жорий қилиш; 
таълим жараѐнига хорижий мутахассисларни жалб қилиш орқали туризм соҳасида 
кадрлар малакасини ошириш тизимини такомиллаштириш, шунингдек туризм соҳасида 
кадрлар малакасини ошириш тизимини ташкил этиш учун, шу жумладан ҳудудларда 
таълим муассасалари сонини ошириш; 
туризм соҳасида кадрлар тайѐрлаш учун етакчи хорижий олий ўқув юртлари 
филиалларини очиш [2]. 
Юқорида санаб ўтилган чора-тадбирларни амалга ошириш профессионал кадрлар 
тайѐрлови борасида интеграциялашган тизимни яратиш, таълим ва хизмат кўрсатиш 
сифатини ошириш, юқори малакали менежер, администратор, оператор ва портье 
ошпазларга бўлган эҳтиѐжни қондиришга хизмат қилади.