Sensor tizimlar faoliyatining biokimyoviy asoslari

Asab tizimi funksional biokimyosi.

Axmatxanova Nozimaxon

Nerv to’qimasi elementlari

Nerv hujayrasi elementlari

Nerv sistemasi funksiyalari

Nerv impulslarini uzatishda mediatorlarning roli

• Milliardlab miya neyronlarining ulanishi mediatorlar orqali amalga oshiriladi. Kimyoviy modda bir qancha mezonlarga javob bersagina mediator sifatida tasniflanishi mumkin.
• Nerv tolalarida ushbu moddaning sintezi uchun zarur bo'lgan fermentlar bo’lishi kerak.Nervlar qo'zg'atilganda, bu moddaning chiqarilishi, postsinaptik hujayradagi o'ziga xos retseptor bilan reaksiyaga kirishishi va biologik reaktsiyaga sabab bo'lishi kerak.
• Ushbu moddaning ta'sirini tezda to'xtatadigan mexanizmlar bo'lishi kerak.

Bu barcha mezonlarga ikkita modda javob beradi - atsetilxolin va noradrenalin. Ularni o'z ichiga olgan nervlar o’z navbatida bilan xolinergik va adrenergik deyiladi. Shunga ko'ra, barcha efferent tizimlar xolinergik retseptorlarga va adrenoreseptorlarga bo'linadi.
Bir qator boshqa kimyoviy moddalar ko'pchilik retseptorlarni qo’zg’atadi, lekin hamma sanab o'tilgan mezonlarga javob bermaydi. Ushbu moddalarga dofamin, adrenalin, serotonin, oktopamin, gistamin, GAMK va boshqalar kiradi.
Xolinergik retseptorlarning keng guruhi strukturaviy va funktsional jihatdan juda geterogendir. Ular mediatori atsetilxolin va sinapsning umumiy tuzilishi birlashgan.

Asetilxolin- sirka kislotasi va xolinning efiridir. U nerv hujayrasida xolindan va atsetatning faol shakli - atsetil koenzim A dan maxsus xolin atsetiltransferaza fermenti (xolin asetilaza) yordamida sintezlanadi:

• Asetilxolin- sirka kislotasi va xolinning efiridir. U nerv hujayrasida xolindan va atsetatning faol shakli - atsetil koenzim A dan maxsus xolin atsetiltransferaza fermenti (xolin asetilaza) yordamida sintezlanadi:

Sinapsni bir tomondan presinaptik membrana, ikkinchi tomondan postsinaptik membrana bilan chegaralangan tor bo'shliq (yoriq) deb hisoblash mumkin.