Seminar: 7-mavzu: O‘zbek she’riyatida Lorka an’analari. Reja

Boshlanyapti

• 
  Boshlanyapti
  
• 
  Gitar nolasi
  
• 
  Sinayapti
  
• 
  tong piyolasi.
  
• 
  Boshlanyapti
  
• 
  Gitar nolasi.
  
• 
  O, kutmagin undan
  
• 
  Sukutni!
  
• 
  Soramagin undan
  
• 
  Sukutni!
  
• 
  Tinim bilmay yi g'lar
  
• 
  gitara,
  
• 
  Yi g'laganday
  
• 
  Daryolarda suv
  
• 
  Yi g'laganday dengizda
  
• 
  Shamol,
  
• 
  Sukut s o'rab yalinma endi!
  
• 
  Shunday yi g'lar tongni
  
• 
  Q o'msab shom
  
• 
  Shunday yi g'lar
  
• 
  Nishonsiz o'qlar
  
• 
  Shunday yi g'lar lovillagan qum
  
• 
  Tarovatli gullarni y o'qlab.
  

Ushbu mashhur she’r muallifi ulu g' inson shoiri Federiko Garsiya Lorkadir. Lorka ijodi Andalusiya orqali kirib brogan sharq she’riyati va g'arb she’riyatini o'zida mujassam etgan, o'ziga xos badiiy namunalardan biri. Uning she’rlari, ohanglari, ramzlari, o'xshatish timsollarida Sharq she’riyati ta’siri yaqqol seziladi u hali o'ttiz yoshga kirmasdan dunyo miqiyosida katta shoir sifatida tan olingan ijodkorlardan biri edi. Uning she’rlari gitara kabi jaranglaydi, gitara kabi faryod va isyon qiladi. Gitara torlari kabi bevaqt uzildi.

• 
  Ushbu mashhur she’r muallifi ulu g' inson shoiri Federiko Garsiya Lorkadir. Lorka ijodi Andalusiya orqali kirib brogan sharq she’riyati va g'arb she’riyatini o'zida mujassam etgan, o'ziga xos badiiy namunalardan biri. Uning she’rlari, ohanglari, ramzlari, o'xshatish timsollarida Sharq she’riyati ta’siri yaqqol seziladi u hali o'ttiz yoshga kirmasdan dunyo miqiyosida katta shoir sifatida tan olingan ijodkorlardan biri edi. Uning she’rlari gitara kabi jaranglaydi, gitara kabi faryod va isyon qiladi. Gitara torlari kabi bevaqt uzildi.
  

Lorka she’riyati asr boshida adabiyotda, tasviriy san’atda musiqada yuzaga kelgan. o'z oldilariga san’atni yangi bosqichga k o'tarish, unga yangi shakl, yangi mazmun baxsh etishdek maqsadni q o'ygan Pablo Pikasso, Pol’ Elyuar, Andre Breton, Giyom apolliner va boshqa ijodkorlarning asarlari bilan bir safda turadi. Nafaqat asarlari, bu odamlarning taqdirlari, maslaklari, hayot tarzlari ham o'xshash. Bu ijodjorlar san’atga yangi yangi ruh, yangi tasavvur ba g'ishladilar: san’atni k o'rish eshitish va o'qish emas, uni his etish va anglash birinchi o'ringa chiqdi.

• 
  Lorka she’riyati asr boshida adabiyotda, tasviriy san’atda musiqada yuzaga kelgan. o'z oldilariga san’atni yangi bosqichga k o'tarish, unga yangi shakl, yangi mazmun baxsh etishdek maqsadni q o'ygan Pablo Pikasso, Pol’ Elyuar, Andre Breton, Giyom apolliner va boshqa ijodkorlarning asarlari bilan bir safda turadi. Nafaqat asarlari, bu odamlarning taqdirlari, maslaklari, hayot tarzlari ham o'xshash. Bu ijodjorlar san’atga yangi yangi ruh, yangi tasavvur ba g'ishladilar: san’atni k o'rish eshitish va o'qish emas, uni his etish va anglash birinchi o'ringa chiqdi.
  

Lorka sher’larini birinchi bor jiddiy t o'plamda o'zbek o'quvchisiga tanitgan Shavkat Rahmon edi. Dastlab rus tilidan Lorka saylanmasini tarjima qildi. S o'ng ispan tilidan “Eng qay g'uli shodlik” she’riy kitobini o'girdi. Shoir ijodida tabiatning har bir unsuri hayot va mamot orali g'ida titrab turgan dardchi yurakka hamdardlik qiladi. Ruhiyatga moslashadi. Inson iztirobining bu qadar yuksaltirilishi shoir dunyoqarshiga odamiylikning necho g'li ekanligidan dalolat…

• 
  Lorka sher’larini birinchi bor jiddiy t o'plamda o'zbek o'quvchisiga tanitgan Shavkat Rahmon edi. Dastlab rus tilidan Lorka saylanmasini tarjima qildi. S o'ng ispan tilidan “Eng qay g'uli shodlik” she’riy kitobini o'girdi. Shoir ijodida tabiatning har bir unsuri hayot va mamot orali g'ida titrab turgan dardchi yurakka hamdardlik qiladi. Ruhiyatga moslashadi. Inson iztirobining bu qadar yuksaltirilishi shoir dunyoqarshiga odamiylikning necho g'li ekanligidan dalolat…
  

Shoir bu zaminda bor – y o' g'I dard-u alamlarga munosabatini bildiruvchi yarador yurak sohibidir. Mana shu fikrda, Shavkat Rahmon e’tirof etgan nuqtada o'zbek va ispan shoirlarining qarshlari s o'zga, adabiyotga, munosabatlari o'zaro mushtaraklik kasb etadi. Tarjimon Lorka ijodini asliyatdan o'girish istagida ispan tili bilan maxsus shu g'ullanadi. Ispanshunos olimlar bilan hamsafar b o'lib, Lorkaning yurtiga boradi; lorkashunoslar bilan maslahatlashadi; shu bilan birga, o'sha millat she’riyatiga xos poetic obraz va shakllarni o'sha xaqlning milliy urf-odatlarini sinchiklab o'rganadi.

• 
  Shoir bu zaminda bor – y o' g'I dard-u alamlarga munosabatini bildiruvchi yarador yurak sohibidir. Mana shu fikrda, Shavkat Rahmon e’tirof etgan nuqtada o'zbek va ispan shoirlarining qarshlari s o'zga, adabiyotga, munosabatlari o'zaro mushtaraklik kasb etadi. Tarjimon Lorka ijodini asliyatdan o'girish istagida ispan tili bilan maxsus shu g'ullanadi. Ispanshunos olimlar bilan hamsafar b o'lib, Lorkaning yurtiga boradi; lorkashunoslar bilan maslahatlashadi; shu bilan birga, o'sha millat she’riyatiga xos poetic obraz va shakllarni o'sha xaqlning milliy urf-odatlarini sinchiklab o'rganadi.
  

Lorka she’rlarida obrazlar, tuy g'ular, dard-u alamlar juda milliy, jonli va ti g'iz ifodasi bilan ajralib turadi.

• 
  Lorka she’rlarida obrazlar, tuy g'ular, dard-u alamlar juda milliy, jonli va ti g'iz ifodasi bilan ajralib turadi.
  

Suzar qayiq-fikrlar

• 
  Qoraygan qorachu g'ing
  
• 
  Qora bosgan suvida
  
• 
  Chayqaladi chorasiz
  

Tog' poyida o'ltirar

• 
  Tog' poyida o'ltirar
  
• 
  Shamol x o'rligi kelib…
  
• 
  Bu qisqa metaforada to g' va shamol “odam”ni eslashadi. Lorka ijodida bunday fasohat, qisqa badiiy ifoda, s o'zlar tejami Shavkat rahmonning estetik didiga shoirona ta’biga ma’qul kelgani aniq.
  
• 
  Ma’lumotlarga k o'ra o'z vaqtida Lorka arab she’riyati bilan ham oshno tutingan. Shu bois bir she’riy kitobini “Tamarit devoni” deb nomlagan. Biroq bu sharq mumtoz she’riyatiga xos devon emas. Garchand unda “qasida”va “ g'azallar” nomi b o'lsa ham,ular janr e’tibori bilan sharq mumtoz she’riyati mezonlariga mos kelmaydi.