Scientific progress volume ǀ issue ǀ

Илмий тадқиқот натижалари
 
ва
 
мунозара. 
Республикамизда кейинги 
йилларда ер ва кўчмас мулклардан фойдаланиш даражасини аниқлашда ерларни 
инвентаризациялаш ишларига катта аҳамият берилмоқда.
Буни охирги йилларда 
хукуматимиз томонидан қобул қилинган қатор қарорлар ва уларни бажариш 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 
ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 628
бўйича ер тузиш хизмати томонидан амалга оширилаётган тадбирлар яна бир 
карра тасдиқлайди. Аммо қайд қилиш зарурки, ерларни инвентаризациялаш 
республикамизда ҳалигача махсус давлат дастури даражасига кўтарилмаган
, 
бундай иш асосан маълум бир худудда, масалан, вилоят ёки маъмурий туман 
чегараларидаги ерлардан фойдаланишнинг холатини, ердан фойдаланувчи 
субъектларни 
аниқлаш 
мақсадидагина 
ўтказилиб 
келинган. 
Ерларни 
инвентаризациялаш бўйича охирги қобул қилинган асосий хужжатлардан бири 
бу
-
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 23
-
апрелдаги 
299-
сонли “Маъмурий худудий бирликлар чегараларини белгилаш, ер 
ресурсларини хатловдан ўтказиш ҳамда яйлов ва пичанзорларда геоботаник
тадқиқотларни ўтказиш тартибини янада такомиллаштириш чора тадбирлари 
тўғрисида”ги Қарори хисобланади. Ушбу Қарорга биноан “Давергеодезкадастр” 
қўмитаси
(собиқ)
ҳамда унинг тизимига 2018
-
2021 йиллар мобайнида маъмурий 
худудий бирликлар чегараларини белгилаш, ер ресурсларини хатловдан ўтказиш
вазифаси юклатилган
эди. Ушбу қарорнинг ижроси доирасида бажарилган барча 
ишларда ҳам асосий диққат эътибор асосан қишлоқ хўжалиги ерларига 
қаратилган
эди
[16-18]. 
Шуни қайд қилиш зарурки, ерларни инвентаризациялаш натижалари бу ишни 
аҳамияти жуда катта эканлигини яққол намоён қилди. Шу билан бир қаторда, йўл 
қўйилган камчиликлар ҳам кўринди. Шу сабабли бу ишни ўтказиш бўйича хориж 
тажрибаларини ҳам ўрганиш зарурлигини кўрсатди. Шу йўналишда ривожланган 
хорижий давлатлар тажрибалари билан танишиш шундан гувоҳлик берадики, бу 
тадбир аксарият мамлакатларда давлат даражасига кўтарилган ва унинг 
натижаларига жуда катта эътибор беришади. Бу мамлакатларда ерларни 
инвентаризациялаш ишлари доимий равишда умумий табиий ресурсларнинг бир 
қисми сифатида мамлакатнинг барча ерларида ўтказилиб турилар экан
ва унинг 
натижалари мамлакатни ривожлантиришнинг асосий йўналишларини белгилашда 
бирламчи асос сифатида фойдаланилар экан
.
Айнан шундай холатни, масалан, 
Америка қўшма Штатларида кўриш мумкин.
Хусусан, профессор С.Волковнинг 
берган маълумотлари бўйича мамлакатда ерларни мажмуали ўрганиш 
“Тупроқларни мухофаза қилиш Қонуни”га биноан Қишлоқ хўжалиги 
департаменти( вазирлиги)даги Тупроқларни муҳофаза қилиш хизмати(The Soil 
Conservation Service 
–
SCS) томонидан биринчи марта 1935 йили амалга 
оширилган 
[19-21
]. Ушбу ишни амалга оширишдан асосий мақсад
-
наинки қишлоқ 
хўжалиги ерларини майдонини аниқлаш бўлган, балки шу билан бир қаторда, энг 
аввало, уларни эрозияга мойиллигини, қишлоқ хўжалигига тортиш мумкин бўлган 
ерларни қишлоқ хўжалигига киритиш имкониятларини аниқлашдан иборат 
бўлган
[22]. 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3