Scientific progress volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 344
boshqasni qoʻllash bilan himoya qilishga qaratilgan. JST talablarini bajarish bilan birga 
tashkilotning boshqa aʼzolariga savdoda mumkin qadar qulaylik berish rejimini birinchi 
navbatda boj tariflarini pasaytirish qoʻllaydi oʻz ichki 
bozorini chet el korporatsiyalari 
uchun ochiq qilish majburiyatini oladi. 133 mamlakat toʻla azolik huquqiga ega shu 
jumladan Rossiya, Oʻzbekiston, Qozogʻiston JST da kuzatuvchi maqomiga ega va 
1992-
1993 yillarda tashkilotga aʼzo boʻlish uchun ariza bergan
. 2021-yil fevral oyida 
Nigeriyalik iqtisodchi Ngozi Okonjo-Iveala JST bosh direktori etib tayinlangan. Ngozi 
Okonjo-Iveala tashkilot tarixidagi ilk ayol direktordir.

Jahon savdo tashkilotiga a’zo bo‘lish, a’zo mamlakatlarga iqtisodiy manfaat 

keltiradi. T
ashkilotga a’zo bo‘lishning ijobiy jihatlari quyidagilar:
1.
iqtisodiy manfaat eng avvalo o‘zaro mahsulot ayriboshlash yo‘lidagi 
to‘siqlarni olib tashlashga sharoit yaratadi;
2.
mamlakatdagi ijtimoiy va siyosiy vaziyatga iqtisodiy nizolar tinch yo‘l bilan 
hal 
etilishi evaziga ijobiy ta’sir qiladi;
3.
aholi turmush darajasini yaxshilanishiga turtki beradi, insonlarga sifatli 
mahsulot iste’mol qilish imkonini yaratadi;
4.
liberal savdo mamlakat va alohida vatandoshlarning daromadlarini oshiradi; 
5.
mehnat bandligi sohasid
a ijobiy ta’sir qiladi;
6.
savdo sohasidagi ortiqcha xarajatni kamaytiradi; 
7.
iste’molchilar uchun tanlash imkoni berib, eksport qilinayotgan mahsulotlar 
hisobiga milliy mahsulotlar tannarxini tushirishga xizmat qiladi; 
8.
milliy ishlab chiqarish hajmini oshiradi, budjetga pul tushumlarini 
ko‘paytiradi;
9.
- 
tovar ayriboshlanishi texnologiyalar rivojiga hissa qo‘shadi.
Xususan, Yevropa Ittifoqi O'zbekistonning Jahon Savdo Tashkilotiga (JST) a'zo 
bo'lish jarayonini moliyalashtirish uchun 5 million yevro miqdorida grant ajratdi. 
Tomonlar o'rtasidagi bitim 2019-yil 11-noyabrda Bryusselda imzolangan va Jahon 
savdo tashkilotiga a'zo bo'lish jarayonida, shu jumladan, zarur hujjatlarni tayyorlashda 
o'zbekistonlik mutaxassislarning JST shartnomalari bo'yicha bilimlarini oshirishda 
O'zbekistonga yordam ko'rsatishni nazarda tutadi.Mamlakatlarning JST ga a'zo bo'lishi 
ushbu davlatlardagi iqtisodiy rivojlanish hamda mamlakatdagi monopoliyani bartaraf 
etishning asosiy omil bo'lib xizmat qilmoqda. O'zbekiston Respublikasining JST ga a'zo 
bo'lish uchun ariza topshirganiga 25 yildan oshiqroq bo'lgan bo'lsada haligacha ushbu 
jarayon davom etmoqda. Oldingi vaqitga nazar soladigan bo'lsak boshqa mamlakatlarni 
JST ga a'zo bo'lishi 4-15 yilni tashkil etadi. Shu boisdan ham O'zbekistonning ushbu 
mamlakatga a'zo bo'lishiga to'sqinlik qilib kelayotgan muammolarni aniqlash hamda 
ularni bartaraf etish yuzasidan aniq chora-tadbirlar ishlab chiqilishi lozim.

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3