|
79,3
78,7
81,0
81,2
80,4
81,4
81,4
80,3
70,9
70,1
68,4
68,8
68,7
69,2
64,2
64,1
83,8
87,8
88,2
88,2
87,0
88,2
82,6
89,4
0,0
50,0
100,0
150,0
200,0
250,0
300,0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Жами аҳоли
Шаҳар аҳолиси
Қишлоқ аҳолиси
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3
ǀ
ISSUE 2
ǀ
2022
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 317
2-
расм
.
Сурхондарё вилояти тоғ ва тоғолди ҳудудлари ялпи қишлоқ
хўжалиги маҳсулотлари улуши
3
,%
3
Сурхондарё вилояти статистика бошқармаси маълумотлари асосида
82,4
82,2
87,8
83,6
83,6
84,5
85,2
88,6
47,7
47,8
52,8
51,5
50,1
50,1
51,0
53,1
34,6
34,5
35,0
32,1
33,6
34,4
34,3
35,5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Ялпи қишлоқ хўжалиги
маҳсулоти улуши
Деҳқончилик
маҳсулотлари улуши
Чорвачилик
маҳсулотлари улуши
дон
70,5
пахта
77,5
картошка
84,9
сабзавот
80,8
мева
83,6
узум
92,9
полиз
70,0
гўшт
(тирик
вазнда)
81,8
сут
70,8
тухум
60,1
пилла
71,6
асал
85,6
2010 й
дон
74,5
пахта
82,8
картошка
82,9
сабзавот
80,9
мева
90,0
узум
94,8
полиз
75,0
гўшт
(тирик
вазнда),
80,6
сут
83,2
тухум
60,1
пилла
67,2
асал
86,6
2017 йил
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3
ǀ
ISSUE 2
ǀ
2022
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 318
3-
расм.Сурхондарё вилояти тоғ ва тоғолди ҳудудлари барча тоифадаги
хўжаликларда қишлоқ хўжалиги маҳсулоти
2010-
2017 йиллар давомида ишлаб
чиқариш
улуши,% да.
Воҳа тоғ ва тоғолди ҳудудларидасабзавот етиштириш 2010 йилда
80,8
фоиз бўлган бўлса, 2017йилда
деярли ўзгармаган 80,9 фоиз бўлган,
картошканинг улуши эса 84,9 фоиздан, 2017 йилга келиб бироз камайгани
ҳолда82,9 фоизни ташкил этган этган. Қишлоқ хўжалик маҳсулотларининг бир
қатор бошқа турлари мисолида ҳам бу кўрсаткичларни таққослаш ва хулоса
қилиш мумкин.
Тоғ ва тоғолди ҳудудларининг қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши ҳиссаси
нафақат мамлакат озиқ
-
овқат хавфсизлигини таъминлаш, балки мамлакатнинг
ташқи савдо сиёсатини шакллантиришда ҳам муҳим ўринга эга бўлиб бормоқда
[29]
. Қишлоқ хўжалиги тармоғида интеграцион муносабатларни ривожлантириш,
кичик субъектлар ўртасида кооперацияни йўлга қўйиш эвазига етиштирилаётган
қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг ички ва ташқи бозордаги таъминотини
ошириш лозим
[30].
Ресурслардан фойдаланиш
самарадорлигини ошириш
Муҳандислик ва ижтимоий
ифратузилмани ривожлантириш
Тоғ ва тоғолди ҳудудларида
микромолиявий ташкилотлар
тизимини яратиш
Давлат томонидан молиявий қўллаб
-
қувватлаш
Тоғ ва тоғолди
ҳудудлари
қишлоқ
хўжалигини
ривожлантириш
йўналишлари
Тоғ ва тоғолди ҳудудлари
аҳоли бандлигини таъминлаш
Тоғ ва тоғолди ҳудудлари
озиқ
-
овқат хавфсизлигини таъминлаш
Тоғ ва тоғолди ҳудудлари қишлоқ
хўжалик маҳсулотларнинг
экологиклиги ва экотуризмни
ривожлантириш
Тоғ ва тоғолди ҳудудлари
табиий
-
иқлим
имкониятлари
Тоғ ва тоғолди ҳудудлари
қишлоқ хўжалиги
ихтисослашувининг
устуворлигини белгилаш
Тоғ ва тоғолди ҳудудлари
ишлаб чиқариш
имкониятларини аниқлаш
Тоғ ва тоғолди ҳудудлари
инфратузилмавий
имкониятлари
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3
ǀ
ISSUE 2
ǀ
2022
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 319
4-
расм
.
Тоғ
ва
тоғолди
ҳудудлари
қишлоқ
хўжалигини
ривожлантиришйўналишлари.
Тоғ ва тоғолди ҳудудларида қишлоқ хўжалигини барқарор
ривожлантиришда мавжуд инфраструктурани модернизациялаш, янги ресурс
тежамкор технологияларни ўрнатишга, муқобил энергия манбаларини яратиш
тадбирларига эътибор қаратиш муҳим аҳамият касб этади. Ушбу ҳудудлардаги
саноат қурилиши хусусиятлари, дам олиш жойлари, қишлоқ хўжалиги, алоҳида
ёндашувни талаб этишини эътиборга олиш лозим. Бундай ёндашув тоғ ва тоғолди
ҳудудлари
имкониятларидан
самарали
фойдаланишга
ҳамда
миллий
иқтисодиётдаги ролини ошишига олиб
келади.
Хулоса.
Республика тоғ ва тоғ олди ҳудудларида қишлоқ хўжалиги ишлаб
чиқаришини ривожлантиришнинг муҳим йўналишларидан бири бу тоғ ва тоғ олди
ҳудудларида қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг истиқболга мўлжалланган
мақсадли мажмуавий давлат дастурларини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш
ҳисобланади.
Бу борада амалий натижаларга эришиш учун эса, қуйидаги йўналишларга
ҳам алоҳида эътибор бериш лозим:
-
тоғ табиий шароити
ва ресурсларидан фойдаланиш асосида
меҳнат
ресурслари
бандлигини ошириш;
-
маҳаллий
малакали кадрлар
тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва малакасини
ошириш;
-
тоғ ва тоғ олди ҳудудларида чорвачиликнинг ноананавий йўналишларини
ривожлантириш;
-
тоғ ва тоғ олди ҳудудлар қишлоқ хўжалиги соҳасида фаолият юритаётган
хўжаликларни модернизация ва техник жиҳатдан қайта жиҳозлаш ва
бошқалар;
-
маълумки тоғ экотизими ҳар қандай аралашувдаги нозик мувозанатига энг
заиф бўлиб, уларнинг ривожланиш стратегиялари ва дастурларини тузишда
ҳисобга олиниши керак.
Do'stlaringiz bilan baham: |
