Science and education scientific journal

Paydalanılǵan ádebiyatlar

1. 
   Xodjaboev A., Xusanov I. “Kásbiy tálim metodologiyasi” Toshkent-2007.
   

2. 
   Azizxodjaev N.N. “Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat”. Toshkent-
   

2006.

76

"PROSPECTS OF DEVELOPMENT OF SCIENCE AND EDUCATION" CONFERENCE PROCEEDINGS

24 MAY 2022

IMMNUNOLOGIYA FANINI O’QITISH SAMARADORLIGINI OSHIRISHDA AXBOROT- KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARINING AFZALLIKLARI

Sharapova Gulnoza Valentinovna

Navoiy davlat pedagogika instituti

Annotatsiya: Ushbu maqolada immunologiya fanini o’qitish samaradorligini

oshirishda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining afzalliklari va imkoniyatlariga oid fikr mulohazalar keltirilgan.

Kalit so’zlar: Veb-saytlar, axborot portallari, global tarmoq, axborot-ta’lim muhiti, elektron simulyatorlar, interaktiv o’quv dasturlari

Zamonaviy o’quv jarayonini axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanmasdan, an’anaviy vositalar va o’qitish usullarini AKT vositalari bilan uyg’unlashtirmasdan tasavvur qilib bo’lmaydi. Shunday ekan, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining (AKT) joriy etilishi umumiy kasbiy sikl fanlari, jumladan, “Immunologiya” fanlari bo’yicha o’quv asoslarini kengaytirish uchun katta imkoniyatlar ochadi. Biologiya ta’lim yo’nalishi bitiruvchilari umumiy kompetensiyalarga, shu jumladan kasbiy vazifalarni samarali bajarish, kasbiy va shaxsiy rivojlanish uchun zarur bo’lgan ma’lumotlarni izlash va ulardan foydalanish qobiliyatiga ega bo’lishi kerak; kasbiy faoliyatini takomillashtirish uchun axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish zarur. Shu munosabat bilan ta’lim jarayonida bilim, ko’nikma va malakalarni to’plashga qaratilgan an’anaviy mashg’ulotlarni o’quvchilarning umumiy va kasbiy kompetensiyalarini shakllantirish, ularning shaxsiy fazilatlarini rivojlantirish jarayoniga aylantirish zarurati paydo bo’ldi [1, b.20-28].

Hozirgi vaqtda internet-texnologiyalari axborot qidirish, o’quv materiallari va ilmiy maqolalarni o’rganish uchun keng qo’llaniladi. Kitoblar, darsliklar, jurnallar, deyarli barcha qiziq ma’lumotlar har bir internet foydalanuvchisi uchun istalgan vaqtda mavjud. O’quv materialini o’zlashtirishda veb-texnologiyalardan foydalanishning ahamiyati va dolzarbligini ta’kidlamoqchiman, chunki ular Oliy ta’limdagi darslarda ham, talabalarning mustaqil, darsdan tashqari ishlarida ham qo’llaniladi [3, b.10-12].

Elektron kutubxonalar, veb-saytlar, axborot portallari foydalanish qulayligi tufayli juda mashhur bo’lib, bu materialni yaxshiroq o’zlashtirishga va o’quvchilarning mehnat unumdorligiga olib keladi. Axborotning xilma-xilligi, o’zgaruvchanligi o’quvchilarda izlanish faoliyati, tadqiqot va materialni o’rganishga ijodiy yondashish ko’nikmalarini shakllantirishga imkon beradi; tanqidiy fikrlashni

77

"PROSPECTS OF DEVELOPMENT OF SCIENCE AND EDUCATION" CONFERENCE PROCEEDINGS

24 MAY 2022

rivojlantiradi, o’quvchilarning bilim faolligi va motivatsiyasini oshiradi. Ta’limda elektron manbalardan foydalanishning maqsadga muvofiqligi shundan iboratki, veb-resurslar o’rganish uchun qulay shart-sharoitlarni yaratadi va qoida tariqasida, mehnat va o’qishda ijobiy natija beradi [2, b.50-52].

Internet-resurslarning afzalliklaridan biri ma’lum bir mavzu bo’yicha odamlarning turli fikrlari va nuqtai nazarlariga kirish imkoniyatidir, bu sizga ma’lumotni ob’ektiv idrok etish imkonini beradi. Shuningdek, Internet resurslaridan foydalanish talabalarga o’rganish vaqti va vositalarini tanlashda erkinlik beradi. Qo’shimcha ta’lim axborot manbalarini o’rganish o’quvchilarning dunyoqarashini kengaytiradi. Ma’ruza va amaliy mashg’ulotlarda talaba har doim ham barcha materialni o’rganishga, mavzuni har tomonlama, qiziqtirgan tomonlarini o’rganishga, shuningdek, har xil turdagi ko’rgazmali materiallardan foydalanishga vaqt topa olmaydi. Shuning uchun ham zamonaviy talabaning internet tarmog’ida axborot olish ko’nikmalarini egallashi, turli axborot resurslaridan foydalana olishi juda muhimdir. [1, b.55-56].

O’quv jarayonida oddiy axborot manbalaridan ham (tovush, tasvir, matn, video materiallar, modellar), shuningdek, giperhavolalar bilan bog’liq oddiy axborot manbalarini o’z ichiga olgan murakkab manbalardan (masalan, multimedia ensiklopediyalari) foydalanish mumkin. Elektron ta’lim resurslaridan foydalanish menga nazariy masalani chuqurroq yoritish imkoniyatini beradi, o’quvchilarga interfaol modellarsiz o’rganib bo’lmaydigan jarayon va hodisalarni batafsilroq tushunishga yordam beradi. [3, b.30-33].

Mening ishimda foydalaniladigan axborot vositalariga, birinchi navbatda, elektron simulyatorlar, interaktiv o’quv dasturlari kiradi, bunda talaba mustaqil ravishda bo’lim bilan tanishishi, keyin esa o’zini tekshirishi mumkin. Kompyuter testi ham axborot vositalariga tegishli. Kompyuter o’quv jarayonini kompleks (joriy, oraliq, yakuniy) nazorat qilishni amalga oshirishga yordam beradi [4, b.55-56].

Ta’lim jarayonida zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanishni o’rganib chiqib, oliy ta’limda axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish nafaqat davrning yangi tendentsiyasi, zarurati degan xulosaga kelish mumkin. AKT tabiatda, rivojlanishda, harakatda bo’layotgan har qanday jarayonni namoyish etish imkonini beradi; darsda o’rganilayotgan ob’ektlarni vizual tarzda namoyish qilish, xaritalarda kerakli geografik koordinatalarni ko’rsatish va boshqa ko’p narsalar. Bitta dars doirasida o’qituvchi videokliplardan, musiqiy diapazondan, rasmlar va reproduktsiyalardan foydalanish imkoniyatiga ega [5, b.18-19].

78

"PROSPECTS OF DEVELOPMENT OF SCIENCE AND EDUCATION" CONFERENCE PROCEEDINGS

24 MAY 2022