Сборник тезисов «Ипак ва зираворлар»

Адабиёт
1. Абу Бакр Муҳаммад ибн Жаъфар ан –Наршахий Бухоро тарихи /Тарихий 
асос/ Таҳрир ҳайъати: Б.Аҳмедов ва бошқ. / Т.: Камалак, 1991-336 б. 98-100 
бетларда.
Djafarova N.A., 
 o’qituvchi, Buxoro davlat universiteti 
TURISTIK HUDUDLARNING TARKIBIY TUZILISHI HAMDA 
FAOLIYA DOIRASI 
Turistik hudud sifatida har qaysi dunyodagi eng mashhur shahar, yoki 
turistlarni jalb qiluvchi yodgorlik va diqqatga sazovor bo’lgan joylarga ega aholi kam 
yashaydiga joylar bo’lishi mumkin. Turistik hududlar bir-biridan keskin farq qilishi 
mumkin.
Turistik hududda birlashgan turistik tashkilot mavjud bo’lishi juda muhim 
sanaladi. Bunday tashkilot o’z hududida kooperativ (birgalikda bajarilishi kerak 
bo’lgan) vazifalarni amalga oshirishni o’z bo’yniga oladi. Bir tomondan bunday 
tashkilotlar turistik hududda o’zaro muvofiqlashtiruvchi funksiyasini oluvchi 
tashkiliy tuzilma boshqaruvining o’zgacha ko’rinishi bo’lib hisoblanadi. Menejment 

---

165 
uchun alohida tashkilot bilan bir qatorda turistik hududlar ham maxsus tashkiliy 
tuzilmalar tomonidan koordinatsiyalanishi muhim sanaladi. Boshqa tomondan, 
turistik tashkilotlar turistik vositachilar sifatida katta ahamiyatga egadirlar, ya’ni 
bunday ko’rinishdagi turistik tashkilotlar marketing funksiyalarini bajarishi kerak, 
kooperativ xususiyatni o’zida jamlashi va davlat miqyosida yoki yakka tartibda ishni 
tashkillashtira olish imkoniyatiga ega bo’lishi kerak. 
1 - rasm. Turistik hududning faoliyat doirasi.
Manba:
Менеджмент туризма: Учеб. пособие.- Мн.: БГЭУ, 1999. - стр. 72. 

---

166 
Har qanday holatda ham, turistik tashkilot turistik siyosatni vujudga keltiradi, 
ya’ni turizm uchun manfaatli qolibga solingan shartlar-sharoitlar yaratish va uni 
qaramog’i ostidagi hududda rivojlanishini rag’balantirishi lozim. Bunday 
tashkillashtiruvchi tuzilmalar xususiy (birlashgan) yoki davlatga oid turistik 
tashkilotlar tuzilmalari hisoblanadi.
Turizm - bu nafaqat iqtisodiyotning muhim bo’lagi, balki murakkab tashkiliy 
tuzilma hamdir. Turizmga taalluqli bo’lgan hamma narsani aynan aniqlab bo’lmaydi: 
iste’molchilar turistik tuzilmaning o’zaro yaqin aloqadorligini sezishmaydi, turistik 
tashkilotlar vakillari esa umumiy sistemadagi faoliyatlarining faqatgina bir qismini 
ajratib ko’rsatishadi. Shu qatorda turizm tuzilmasi turistik hudud, korxona va 
tashkilotlarda ish o’rinlarini va ishni taqsimlash bilan ham shug’ullanadi.
Turistik tuzilmaning boshqarilishi deganda, maqsadlar va vazifalarni 
strukturaviy bo’limlar va tashkilot ishchilari orasida maqbul ravishda taqsimlash 
tushuniladi. Tashkiliy tuzilmaning tarkibini birikma, o’zaro bog’lanish, o’rnashish 
tartibi va tashkilotning alohida taqmoqlari o’zaro aloqadorligi tashkil qiladi. 
Turistik tashkilotlar tuzilmalari o’z faoliyatlarini 3 darajada amalga oshirishadi: 
milliy (federal), viloyat va mahalliy.
Milliy daraja 
Viloyat darajasi 
Mahalliy daraja