Сборник тезисов «Ипак ва зираворлар»

Siyavush mehmonxonasi Buxoro viloyatida tashkil etilgan birinchi xususiy 
mehmonxonalardan hisoblanib, 1998-yildan buyon faoliyat ko`rsatadi. Mehmonxona 
eski shahar va yangi shahar oralig`idagi D. Salloxxona ko`chasi, 18-uyda joylashgan 
bo`lib, “Labi-xovuz” arxitektura ansamli yodgorligidan 5 daqiqali, aeroport 
bekatigacha 10 daqiqalik va temiryo`l bekatigacha 20 daqiqali yo`lni tashkil qiladi. 
Mehmonxona rahbari Firuza Narbaevna Bakaeva hisoblanadi. 
Mehmonxona noishlab chiqarish ya’ni xizmat ko`rsatuvchi tashkilot bo`lib 
uning potensial mijozlari mahalliy va xorijiy turistlar hisoblanadi. Siyavush 
mehmonxonasida mijozlar tashrifi oldindan bron qilish yo`li orqali amalga oshiriladi.
Mehmonlarning kelib-ketishi administrator tomonidan nazorat qilinadi. 
Bronlashda mijoz va mehmonxona o`rtasida turli aloqa yo`llari qo`llaniladi. Bronlash 
asosan internet orqali mehmonxona WEB saytida, electron pochta, faks, booking.com 
sayti orqali amalga oshiriladi.
Bronlash bronlar soni bo`yicha individual, guruh uchun komanda yoki 
kollektiv uchun, shu bilan birga tashkilot, idora vazirlik, firma va h.k tomonidan 
berilishi mumkin. Bronlash yana yozma, og’zaki holda, electron vositalar orqali 
(kompyuterli) bo`lishi mumkin. 
Siyavush mehmonxonasiga keladigan sayyohlar odatda tur firmalar orqali 
yoki og’zaki tanlab kelinadi. Booking.com orqali bronlash ham yo`lga qo`yilgan.
Siyavush mehmonxonasida bir kunlik doimiy xarajatlarni quyidagicha 
hisoblab chiqish mumkin.
1. Qurilish va jihozlashda tahminan 125 000 $ miqdorda pul mablag’i ketgan 
va bu ishlatilgan xarajatni kamida 5 yilda chiqarib olish strategiyasi ilgari suriladi. 
(5yilda = 1825 kun va ketgan mablag’ni shu kunga bo`lsak, 125 000/1825=68.4 $ 
demak 1 kunda 68.4 $ tashkil etadi) 
2. Mehmonxona mijoz kelgan va kelmagan taqdirda ham 50 000 so`m internet 
va aloqaga to`laydi. ( bir oyda = 30 kun va 500 000 /30=16 600 so`m davlat dollar 
narxida 4 $ ni tashkil etadi.
3. Xodimlarga ish haqqi to`lash – 6 ta xodim doimiy shtatda ishlaydi. Ular 
direktor, ish boshqaruvchi, 2 ta administrator, oshpaz, oqsoch. Ularga to`lanadigan 
o`rtacha ish haqqi 500 000 so`mdan tushadi va bu oyida xodimlar uchun 3 000 000 
so`mni sarflaydi. Agar kuniga bu summani bo`lsak, 3 mln /30=100 000 so`m, 
dollarga 25 dollardan tushadi.
4. Litsenziya uchun 2 mln so`m ketgan 3 yil uchun. 3 yil = 1095 kun summa 
shu kunga bo`linsa, 1 mln/1095=1826 so`mdan tushadi. Dollarda bu 0.5 $ 
yaxlitlangan holda.
Booking.com – bronlash saytida Siyavush ham kiritilgan bo`lib, bu saytda 
nafaqat bron qilish balki mehmonxona to`g’risida bir qancha ma’lumotlarni toppish 
mumkin.
Mehmonxona sifatini belgilash uchun mijozlar fikrini kiritish so`raladi. Bu 
baholar mehmonxona nufuzini belgilashda qo`l keladi.
Mehmonxonada mavsum bo`lgan paytlarda asosan xorijiy turistlar, nomavsum 
ya’ni iyun, iyul, noyabr, dekabr, yanvar, fevral oylarida esa mahalliy turistlar bilan 

---

315 
gavjumlashadi. Qaydnoma daftarini ko`zdan kechirganda sayyohlarning aksariyat 
qismi keksalik yoshidagi xorijiy turistlarni ko`rishimiz mumkin. Bu yoshdagi 
sayyohlarning mansabi albatta nafaqaxo`rlar hisoblanadi.
Aksariyat xorijiy turistlarning millati va kelib chiqishi Yevropa va Osiyoli 
sayyohlardir. 
Rossiya mamlakatidan tashrif buyuruvchilarning ko`pchiligi o`rta yoshlilar 
bo`lib, ish yuzasidan kelib ketuvchilardir. Bularni biznesmenlar deb martabasini 
belgilasak xato bo`lmaydi.
Mahalliy sayyohlarga keladigan bo`lsak, ular asosan o`rta yoshli oliy 
martabali hukumat a’zolari tashrif buyurishadi va korxonaning doimiy mijozlari ham 
shular sanaladi.
Jinsi bo`yicha tahlil qiladigan bo`lsak, deyarli 90 %mahalliy sayyohlar 
erkakdir. Xorjiy sayyohlar bo`lsa erkaklar va ayollar o`rtasidagi tafovvud unchalik 
katta emas ya’ni 60% erkaklar, 40 % esa ayollardir.
Chet ellik va mahalliy fuqarolar uchun xonalar narxlari quyidagicha: