Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической

 
299 
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
LIMON ZARARKUNANDALARI 
 
Boyjonova Z.T.– Kosonsoy tumani XTBga qarashli 23-sonli umumiy o'rta ta'lim 
maktabi biologiya fani o'qituvchisi, Namangan viloyati, O’zbekiston. 
 
Annotatsiya:
Maqolada xonada va issiqhonalarda yetishtiriluvchi limon o`simliklari 
zararkunandalari va ular bilan eng oddiy kurash vositalari haqida so’z yuritiladi.
Kalit so’zlar:
Limon, issiqxona, uy, zararkunandalar, parvarishlash. 
Аннотация:
В статье рассматриваются вредители лимонных растений, выращиваемых 
в комнатных и теплицах, и простейшие средства борьбы с ними. 
Ключевые слова:
лимон, теплица, дом, вредители, уход. 
Annatation:
The article discusses the pests of lemon plants grown in indoor and greenhouses, 
and the simplest means of combating them. 
Key words:
lemon, greenhouse, house, pests, care. 
 
Uy limonlari eng mashhur va shu bilan birga yaxshi o'rganilgan tsitrus mevalaridir. Yopiq 
limonni sevuvchilar ularni dekorativ, qutulish mumkin mevalar, xushbo'y gullar va porloq quyuq 
yashil barglar uchun etishtirishadi. Ayniqsa, uy qurilishi limonlari tashqarida sovuq bo'lganida bizni 
yorqin mevalar bilan quvontiradi. Lekin yopiq limonning dekorativ turi qiyin emas, balki to'g'ri 
parvarish qilishni ta'minlaydi. 
Uy limonining tarkibi bo'yicha qat'iy tavsiyalar yo'q: har bir kvartirada yoki uyda o'simlik 
mikroiqlimga ega bo'lib, o'simlik unga o'rganishi kerak. Ammo yopiq limonga g'amxo'rlik 
qilishning o'ziga xos qoidalariga rioya qilish uchun siz chiroyli va mevali daraxt olishni istasangiz, 
uning tarkibi va ovqatlanish xususiyatlarini bilishingiz kerak. 
Limonlar urug'lar, so'qmoqlar, qatlama va payvandlash orqali tarqaladi. Do'konda tayyor 
o'simlik sotib olish uchun limon gulzorlarini yaxshi ko'radiganlar uchun eng oson usul. Agar siz 
o'zingizning kvartirangizning mikroiqlimiga limon daraxtining mukammal moslangan nusxasini 
olish qiziq bo'lsa, unda siz limonning ko'chat materialini so'qmoqlar yordamida olishga yoki 
urug'lardan o'stirishga harakat qilishingiz mumkin. Limon daraxti hayotining boshidanoq kerakli 
tuproqqa muhtoj. U engil bo'lishi kerak, o'simlikning ildizlarini yaxshi drenajlashni ta'minlaydi va 
mos keladigan kislotalikka ega (pH 6,5 -7). Gil granulasi Seramis limonning ushbu talablariga 
javob beradi. Unda siz so'qmoqlarni odatiy qoidalariga rioya qilib, so'qmoqlarni ildiz otishingiz, 
urug'larni o'stirishingiz mumkin, siz kattalar o'simlikini ekishingiz mumkin. Limonni ko'chirib 
o'tkazish uchun o'simlikning ildizlarini buzmaslik uchun ehtiyotkorlik bilan ishlov berish kerak. Bu 
sizga Ceramis tizimi yordamida transplantatsiya qilish imkonini beradi. 
Xona sharoitida yetishtiriluvchi limon o`simliklari issiqxonalar va transheyalarda 
yetishtirilayotganlarga nisbatan zararkunandalar bilan kamroq zararlanadi. Biroq ularning xavfli va 
eng keng tarqalganlari haqida hamda ular bilan eng oddiy kurash vositalari haqida aytish zarur deb 
hisoblaymiz.
Malla qalqoncha. Limonlarga eng ko`p zararni koktsidlar (qalqonchalar) yetkazadi. Ular 
o`simlik shox-shabbasining hamma joyida, tanasida, novdasida va ko`proq darajada barglarining 
pastki tomonida joylashadi. Bu yuqorisidan turli shakldagi qalqonchalar bilan qoplangan mayda 
so`ruvchi hasharotlardir. Qalqonchalar bir yilda ikki-uch marta ko`payadi va 2000 tacha tuxum 
qo`yadi. Ulardan daydichalar (qalqonchalar bilan qoplanmagan) qurtchalar paydo bo`ladi. Ular
o`simlikning hamma joyiga o`rmalaydi va o`ziga kerakli joyni topib, o`zining ustidan zich parda 
qalqon yasaydi. Qalqonchalar hasharotlar uchun yashirinish joyi bo`lib xizmat qiladi, shuning 
uchun ular zaharli dorilarga chidamli bo`ladi. 
Kurashish choralari. Qalqonchalar bilan kurashda kuchli ta`sir etuvchi zaharlar yoki moyli 
emul`siyalar qo`llaniladi. O`simlikni zaharli moddalar bilan ishlov berish ochiq bolaxonali ayvonda 
yoki xonadan tashqarida amalga oshirilishi lozim. 

---

BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI