Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической

 
146 
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
darajasini baholashga yo‘naltirilgan PISA (The Programme for International Student Assessment) 
umumta’lim maktablarida ta’lim sifatini baholashning milliy tizimini yaratish;
o‘qitish usullarini takomillashtirish, ta’lim-tarbiya jarayoniga individuallashtirish 
tamoyillarini bosqichma-bosqich tatbiq etish: 
kichik yoshdan o‘quvchilarda o‘qishga sog‘lom, kuchli va ta’sirchan motivatsiyani 
shakllantirish hamda kasb tanlash, kasbiy o‘sishini mustaqil rejalashtirish, zamonaviy kasblarni 
egallash qobiliyatini rivojlantirish; 
zamonaviy darsliklar, o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar uchun axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalarini joriy etgan holda multimedia ilovalarini yaratish ham belgilandi. 
Axborotlashgan jamiyatda yoshlar e’tiborini ilmiy jihatdan asoslangan, tizimlashtirilgan va 
kelgusida еtuk mutaxassis bo‘lib еtishish uchun foydali bo‘lgan bilimlardan ko‘ra ko‘proq asossiz, 
mantiqsiz va hech bir amaliy qiymatga ega bo‘lmagan ma’lumotlar tortmoqda. Bu esa zamonaviy 
ta’lim oldiga mazkur muammoni hal etish vazifasini qo‘yadi.
So‘nggi yillarda xorijiy mamlakatlarda ushbu muammoning oldini olish yoki unga barham 
berish maqsadida interfaol ta’lim va uni tashkil etish jarayonida qo‘llaniladigan texnologiyalar 
asoslanmoqda.
Pеdagogik tеxnologiyaga asoslangan ta’lim jarayonida o‘qituvchi faoliyati va o‘quvchi 
faoliyati doirasi aniq bеlgilanadi, ta’limni tashkil etishning aniq tеxnologiyasi ko‘rsatiladi. Bolaning 
ongi va tafakkuri endi shakllanib kelayotgan boshlang‘ich sinflarda o‘qituvchining mahorati, uni 
pedagogik texnologiyalarni ta’lim jarayonigamohirona tadbiq eta olishi, ta’limning yangi-yangi yo‘l 
va usullarini izlashi, pedagogik tajribalardan ijodiy foydalana olishi juda muhimdir. Pedagogik 
texnologiyalar, birinchidan, o‘quvchilarni bilim, ko‘nikma va malakalarini oson va qiziqib 
o‘rganishlari uchun imkoniyat yaratsa, ikkinchidan, o‘qituvchining ham kasbiy o‘sishiga, ham 
ma’naviy rivojlanishiga yordam beradi. 
Ta’limdan asosiy maqsad bolalarga bilim berishgina emas, balki bilim olish yo‘llarini 
o‘rgatish, ularni ta’lim jarayonining faol ishtirokchisiga aylantirish demakdir. Yangicha ijtimoiy, 
iqtisodiy sharoitda o‘qitish mazmunini takomillashtirish, darslarni jahon andozalariga mos ravishda 
tashkil etish o‘quvchi faolligini oshiradigan muhim omillardan hisoblanadi. 
Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi haqiqiy ijodkor bo‘lishi, ta’lim jarayonida o‘quvchilarning 
mavzuni tinglash, anglash, to‘g‘ri va ifodali o‘qish, erkin va mustaqil fikrlash, qiyoslash, farqlash 
va tasnif qilishga yo‘naltirilgan faoliyatini rag‘batlantirishi, o‘z fikrini, g‘oyalarini o‘zgalarga 
еtkaza bilish ko‘nikma va malakalarining shakllanishini nazorat qilishi, boshqarishi darkor. 
Shuningdek, u yoshlarning axloqiy-ma’naviy tarbiyasi bilan shug‘ullanishi, ularga sharqona 
muloqot odobi, milliy an’analarimizga hurmat, ona-Vatanga muhabbat tuyg‘usi kabi zaruriy 
xislatlarni singdira bilishi lozim.
O‘qish darsi uchun yaratilgan multimedia 
ilovalaridan 
yangi 
mavzuni 
tushuntirish, 
mustahkamlkash 
va 
takrorlash 
jarayonida 
keng 
foydalanish nazarda tutilgan. Bu jarayon boshlang‘ich 
sinf o‘quvchilarining o‘qish savodxonligini oshirishga, 
ta’lim olish sifati va samaradorligini o‘sishiga xizmat 
qiladi. Darslikning multimediali ilovasida videolavhalar 
berilgan 
bo‘lib, 
o‘quvchilarning 
tasavvurlarini 
shkllantiradi, mavzuga bo‘lgan qiziqishlarini oshiradi va 
tez tushunib olishlariga imkon yaratadi. Topshiriqli 
o‘yinlar, rebus va krossvordlar o‘quvchilarning mantiqiy fikrlash va hozirjavoblik qobiliyatlarini 
oshiradi, o‘qilgan matndan kerakli ma’lumotlarni ajrata olishga, asar goyasini tushunishga va o‘z 
fikrini aniq, izchil va mazmunli bayon qilishga o‘rgatadi. 

---

BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI