Say d u lla m irzayev

95 Qayum ov L aziz. Zam ondoshlar. — Toshkent: 1985, 3 0 9 -3 10-betlar.
311

---

chizilgan. Cho‘llarni o ‘zlashtirayotgan oddiy odamlarning ajoyib 
fazilatlari ochib berilgan. Bu odam larning bir-biriga aslo 
o ‘xshamaydigan xarakterlari, o‘ziga xos jonli obrazlari yaratilgan. 
Yozyovonlik cho‘1 burguti Rahimjon («Cho‘l burguti»), cho‘lni 
bog‘u roqqa aylantirib, o ‘lkamizni shirin-shakar mevalarga 
yanada serob qilishni hayotining maqsadi deb bilgan 0 ‘rik 
domla (shu nomli hikoyada), o ‘zining aqlu farosati va mehnati 
bilan cho‘lquvarlarni qoyil qoldirgan traktorchi qiz Oysha 
(«Lochin») kabi obrazlar shular jumlasidandir.
Yozuvchi bu qahramonlar haqida mehr bilan, ularga maftun 
b o ‘lib qalam tebratgan. Bunda xushchaqchaq yumor bilan 
hayotbaxsh lirika uyg‘unlashib ketganday bo‘ladi. 
«Bu atrofda
uni tanimaydigan odam y o ‘q. Bu cho ‘llarda и yonboshlamagan
tepa, otining tuyog ‘i tegmagan soy qolmagan. Olov bola. Cho ‘Ida
ot choptirib kelayotganini ко ‘rsangiz to ‘nining ikki bari shamolda
hilpirab, xuddi burgut qanot qoqib uchib kelayotgandek. G ‘ayratini
aytm aysizm i, qoni tomiridan toshib chiqib kelayotgandek. Nimaga
qo
7 
ursa, gullatadi. Qo ‘li gul deb shuni aytsa bo ‘ladi. Kanalning
berigi tomonidagi yerlarga ко ‘zingiz tushdimi? Ha, balli, Burgut
obod qilgan» ( «Cho
7 
burguti»).
Said Ahmadning «Cho‘l hikoyalari»da cho‘l tabiati, keng 
d a la la r, bepoyon yay lo v lar, c h o ‘l to n g i va uning fayzli 
oqshomlari yorqin bo ‘yoqlarda aniq va tiniq aks ettirilgan. 
Adib cho‘l va cho‘lquvarlar haqida hikoyalar yaratar ekan, 
hayot haqiqatini butun borligicha ko‘rsatishga intiladi, badiiy 
to ‘qim adan foydalanish huquqini suiste’mol qilmaydi, soxta 
sujet, uydirma voqea to ‘qimaydi, aksincha hayot haqiqatini 
buzmasdan, b o ‘yamasdan ro ‘yirost aks ettiradi. D arhaqiqat 
yozuvchi: «U m um an men n im an i yozgan b o ‘lsam , uni 
qayerdadir k o ‘rganman yo o ‘z boshimdan o ‘tkazganman»96,
— deb yozgan edi « 0 ‘zim to ‘g‘rimda» nomli maqolasida.
Said Ahmad hikoyalarida hayot nafasi ufurib turgani uchun 
ham ular zavq-shavq bilan o ‘qiladi. Xalqimizga xos milliy 
xususiyatlar, urf-odatlar va ezgu an’analar tasviri tabiiy ravishda 
asarlar sujetiga singdirib yuboriladi. «Quda va qudag‘aylar»,