Say d u lla m irzayev

«Oybek ishlayapti!»
— 
deydi asrlar.
Zulfiya ijodida «Xotiram siniqlari» (1995) dostoni o‘ziga xos 
o ‘rin egallaydi. Doston mustaqillik davrining mahsuli bo‘lib, unda 
mustaqillik dil-dildan ulug‘langan. Shoira asarda umri davomida 
o‘z boshidan kechgan yaxshi va yomon kunlami eslab, hayot va 
jamiyat taraqqiyoti haqida, baxt va badbaxtlik to‘g‘risida teran 
poetik mulohaza yuritgan. Sho‘rolar davridagi achchiq hayot 
qoldirgan dardu alamlarini, orzu-istaklarini doston misralari qat- 
qatiga to‘kib solgan. Shu tarzda el-yurt ko‘ngliga harorat baxsh 
etgan. Mustaqillikning buyuk ne’mati bo‘Igan haqiqiy hurriyatni, 
chin erkinlikni katta quvonch bilan olqishlagan:
Hurriyat, keldingmi
— 
nahotki kelding...
Pinhona sog ‘indim, pinhona kutdim.
Yomg ‘irga bag ‘rini tutgan sahrodek
—
Sening nasimingga qalbimni tutdim...
Kelding-ey, Istiqlol, istiqbol bo ‘lib,
Qalbimga nasiming bilan yo
7 
solding.
Sen shu hur nazmga ixtiyor berib,
Men og'ir bulutdek bir yog'ib oldim...
Zulfiyaning bu lirik dostonida maqsad aniq boiganidek, 
uning ifodasi ham kam u k o 'stsiz . S hoir yangi h ay o t — 
m ustaqillik haqida hayajon bilan kuylar ekan, yangi-yangi 
tashbihlar, yorqin obrazlar yaratgan. Ana shuning uchun ham 
bu lirik-falsafiy dostonni 80 yoshli shoira ijodining o ‘ziga xos 
gultoji desa b o ‘ladi.
Z ulfiya b o lalar ad ab iy oti xazinasiga ham ulkan hissa 
q o ‘shgan. Bolalarga atab talaygina qiziqarli she’rlar bitgan. 
Shoira o ‘z she’rlarida bolalarimizni ardoqlab, ularni «gullarim» 
deb erkalagan. Bolalarga atalgan kitobini ham «Gullarim» deb 
atagan. Zulfiyaning «Sening tonging», «Men tug‘ilgan kun», 
«Tilla q o ‘ng‘iz», «Lola qizg‘aldoq», «Uchrashuv», «Kapalak», 
«Qizcham» singari she’rlari bolalarim iz tom onidan sevib
308

---

o ‘qilm oqda. Chunki bu asarlarda bolalarni qiziqtiradigan 
xilma-xil mavzular ular tushunchasi va didiga mos ravishda 
sodda, ravon tilda, obrazli tarzda ifodalangan.
Zulfiya badiiy ocherk va publitsistika sohasida ham ijod 
etdi. Uning «Oydin Sobirova» (1953) badiiy ocherkida XX asr 
о ‘zbek adabiyotining yorqin nam oyandalaridan biri b o ‘lgan 
adiba Oydinning ibratli hayoti va serm azm un ijodiy y o ii 
qiziqarli tarzda hikoya qilingan.
Zulfiya keyinchalik «Dugonalar bilan suhbat», «Paranjili 
xotin bilan uchrashuv», «Birlashgan holda ilgariga», «Kolombo 
kabutarlari», «Yugoslaviya xotiralari», «Shahriniso haqida» 
kabi asarlar yaratib, o ‘zining badiiy ocherk va publitsistika 
so h asid ag i y u tu q la rin i m u sta h k am la d i. Z u lfiy an in g bu 
asarlarida ham jangovar ruh, lirik ohang va hayotbaxsh tuyg‘u 
ustun turadi. Yozuvchi xalqimiz erishgan yutuqlarni k o ‘z 
qorachig‘iday avaylab, mehr bilan tasvirlaydi va ularni turli 
dushmanlar xurujidan himoya qiladi.
Zulfiya — mohir tarjimon hamdir. U N. Nekrasovning «Rus 
ayollari» dostonini, Mustay Karimning «Oy tutilgan tunda» 
pyesasini, Demyan Bedniyning «Ziynatning qasami», Lesya 
U k ra in k a n in g «U m id k u ta m an » , «O qshom gi so atd a» , 
«Kuylarim» asarlarini, shuningdek, M. Lerm ontov, Nozim 
Hikmat, Amrita Pritam, V. Inber, Silva Kaputikyan, Marvarid 
D ilbozi, Svetlana Som ova kabi tu rli m illat shoirlarining 
k o ‘pgina she’rlarini o ‘zbek tiliga tarjim a qilgan. Ayniqsa, 
N. Nekrasovning «Rus ayollari» dostonining tarjimasi go‘zal 
b o iib chiqqan. Tarjimada asliyatning ruhi, nazokati, jozibasi 
va milliy xususiyatlari tabiiy ravishda saqlangan.
Zulfiyaning xizmatlari munosib taqdirlangan. Shoira 1985- 
yilda M ehnat Qahramoni unvoniga, 1965-yilda « 0 ‘zbekiston 
xalq shoirasi» unvoniga sazovor b o ‘ldi. 1994-yilda Zulfiya 
m u sta q il resp u b lik am izn in g « D o ‘stlik» o rd en i b ilan
mukofotlandi.
K am d an -k am u ch ray d ig an is te ’d od so h ib asi Z ulfiya 
asarlarining estetik ahamiyati juda kattadir.