Say d u lla m irzayev

Javob berib ко ‘rchi, nom ard tabiat,
Bunchalik go ‘zalni nechun yaratding?!
О ‘zing gunohkorsan, osiysan behad,
Nechun yaratdingu о 'tlarga otding?
« O fe liy a n in g o ‘lim i» ta s v irn in g te r a n lig i, o b ra z n in g
yorqinligi va jozibadorligi bilan she’riyatimizda yangilik b o ‘ldi.
H a m id O lim jo n n in g bu d a v r s h e ’r iy a tid a jo n a jo n
0 ‘zbekiston va o ‘zbek xalqi obrazi o ‘zining butun borlig‘i va 
taro vati bilan nam oyon b o ‘ldi. Shoir « 0 ‘zbekiston» she’rida 
aniq detallar, rango-rang tasvir vositalari yordam ida quyoshli 
diyorim izning yaxlit poetik obrazini y aratib , asar g ‘oyasini 
s h e ’rn in g m a g ‘iz -m a g ‘iziga s in g d irib y u b o rd i. M av zu n i 
yoritishda tabiat m anzaralari tasviridan m ohirona foydalandi. 
D a rh a q iq a t, « 0 ‘zbekiston» sh e ’ri peyzaj lirikasining n o d ir
265

---

nam unasi b o ‘lib, unda tabiat m anzarasi asar g‘oyasini badiiy 
y o ‘l bilan ochishga to ‘laligicha xizmat qilgan:
О ‘xshashi yo ‘q bu go 'zal bo ‘ston,
Dostonlarda bitgan guliston,
О ‘zbekiston deya atalur,
Uni sevib el tilga olur,
Chiroylidur go 'yo yosh kelin,
Ikki daryo yuvar kokilin.
Qorli tog 'lar turar boshida,
Gul vodiylar yashnar qoshida.
Chor atrofga yoyganda gilam,
Aslo yo'qdir bundayin ko'klam ...
Bu shundayin ajib diyordir.
Shoir on a diyorim iz o b razin i rav o n va quym a m isralar 
vositasida hayotiy va yorqin qilib gavdalantirgan. Bu she’rda 
m isralarnigina emas, hatto ayrim so ‘zlarni ham boshqasi bilan 
aimashtirish yoki o ‘rnini o ‘zgartirish aslo m um kin emas. Zero, 
she’rdagi ham m a narsa o ‘z o ‘rnida, joy-joyida. Undagi har bir 
misra o ‘zi bir tiniq m anzara b o ‘lgani holda boshqalari bilan 
uzviy birlikda m ayda detallarigacha aniq nam oyon b o ‘luvchi 
yorqin va go ‘zal m anzarani, yaxlit poetik obrazni hosil etadi.
Shoirning «Baxtlar vodiysi», «Chirchiq bo'ylarida», «Daryo 
tin iq , o sm o n b e g 'u b o r» , « C h im y o n e s d a lik la ri» , « 0 ‘rik
gullaganda» kabi she’rlarida ham yurt obrazi xalqqa m uhabbat 
tuyg‘ulari bilan uzviy birlikda nam oyon b o ‘ladi.
H am id O lim jon qaysi asarid a 0 ‘zbekiston yoki qardosh 
o ‘lk a la r h a q id a y o zm asin , d o im o h a y o t g o ‘z a llik la rid a n
zavqlanib, hayajonlanib, yayrab-yashnab va erkalanib yozadi. 
Shoir she’rlarining m isralari g‘oyat ravon, so‘lim q o ‘shiq singari 
o ‘zi o q ib k e la v e ra d i. S h o ir s h e ’rn in g h a r b ir m isra sig a ,