Savollar: per buagilberning qiymatlar talqini, pulga munosabati

BURXONOV SAMANDAR IX-90

9-VARIANT

SAVOLLAR:

1.PER BUAGILBERNING QIYMATLAR TALQINI, PULGA MUNOSABATI
2.UMUMIY NAZARIYADA KONSEPTUAL TABIIYLIK
3.ISHLAB CHIQARUVCHI KUCHLAR VA ISHLAB CHIQARISH MUNOSABATLARI
1.Per Lepezan de Buagilber (1646 – 1714)

Per Lepezan de Buagilber 1646-yilda Fransiyaning Ruan okrugida huquqshunos oilasida tug’ilgan. U xuddi otasiga o’xshab huquqshunoslikdan ta’lim olgan. 31 yoshida Normandiyada sudyalik lavozimini egalladi. U bu lavozimda 25 yil mobaynida, ya’ni deyarli umrining oxirigacha ishlagan. Per Lepezan - iqtisodchining asl familiyasi bo'lib, de Buagilber - bu oila er pomestesining nomi edi.

BUAGILBER ISLOHOTLARI

1. Soliq tizimini o‘zgartirish

Soliq tizimi dehqonlar mehnatidan manfaatdorlik tamoyiliga asoslanishi kerak, davlat to'g'ri soliq tizimi orqali mamlakatda iste'mol va talabni yuqori darajada ta'minlashi mumkin.

2. Ichki savdoni har xil cheklashlardan ozod qilish

Bu chora ichki bozorni kengaytirish, mehnat taqsimotining o'sishini ta'minlash, tovar-pul muomalasini kuchaytirishga yordam beradi

3. Donning erkin sotilishiga yo'l berish

Mamlakatda donga sun'iy ravishda baho belgilangan bo'lib, ishlab chiqarish harajatlari qoplanmas edi. Uning fikricha, iqtisodiyot erkin raqobat sharoitida va tovarlar bozorida «haqiqiy qiymat»ga ega bo'lganda rivojlanadi.

BUAGILBERGNING BOZOR VA PULGA MUNOSABATI
Iqtisodiy fikrlarning rivojlanishida va Fransiyada bozor munosabatlarining shakllanishida P.Buagilberning hissasi katta bo’ldi. Aynan uning asarlari merkantilistik g’oyalarning batamom obro’sizlanishi va Fransuz klassik iqtisodiy maktabining shakllanishi uchun nazariy-metodologik asos bo’lib xizmat qildi. U Pettidan qat’iy nazar, mamlakatning boyligi pul miqdoridan iborat emas, balki barcha foydali narsa va ne’matlardan tashkil topadi degan kontseptsiyani ilgari surdi. Nazariy qoidalarning o’ziga xosligi. P.Buagilberning muhim yutug’i, U.Pettiga o’xshab, qiymatning mehnat nazariyasini «asoslab» berishi hisoblanadi. Bunda u bozorda tovarlar o’rtasidagi almashuv nisbatlari mexanizmini sarflangan mehnat miqdori yoki ish vaqtini hisobga olgan holda tahlil qiladi. Bu kontseptsiya nomukammal bo’lishiga qaramasdan (uning asosida sarfli printsip yotadi) o’z davri uchun progressiv hisoblanadi, negaki merkantilistlarning bahoning shakllanishida pulning tabiiy roli to’g’risidagi kontseptsiyasidan keskin farq qiladi. P.Buagilber merkantilizmni ko’p jihatdan to’g’ri tanqid qilish bilan birga, pulning iqtisodiyotdagi ahamiyatini mensimagan holda, mamlakatning iqtisodiy o’sishida qishloq xo’jaligi ahamiyatini mutlaqlashtirdi, boylikni ko’paytirishdagi sanoat va savdoning ahamiyatini inkor etdi. Klassik iqtisodiy nazariya vakillari ichida u pulni bekor kilish mumkin va zarur deb hisoblagan yagona iqtisodchi hisoblanadi, uningcha pul tovarlarning «haqiqiy qiymatlari» bo’yicha ayirboshlanishini buzadi. Birinchi Fransuz klassigining fikri bo’yicha, iqtisodiyotdagi asosiy soha savdo emas, balki ishlab chiqarish, eng avvalo, qishloq xo’jaligi hisoblanadi. P.Buagilber o’z asarlarida iqtisodiyotning «tabiiy» qonunlari to’g’risida qayd qilib o’tadi. Davlat yuqori soliqlarni joriy etish yoki protektsionizm siyosatini qo’llash bilan ularga halaqit bermasligini tavsiya etadi.