Muammoni qabul qilishda yana boshqa ko’rsatkichlar ham ta’sir qiladi. Bu ko’rsatkichlar insonlarning tashqi olam bilan aloqasiga bog’liq bo’lib ularga quyidagilar kiradi:
Fundamental atributsiyaning hatoligi; Kontrast effekti; O’zi kabi fikrlar va qarashlarni barcha insonlarda bir xil deb o’ylashi; Stereotiplar;
70
Muammoni qabul qilishda yana boshqa ko’rsatkichlar ham ta’sir qiladi. Bu ko’rsatkichlar insonlarning tashqi olam bilan aloqasiga bog’liq bo’lib ularga quyidagilar kiradi: Shundan Fundamental atributsiyaning hatoligi – bu:
insonlar o’z omadlarini shaxsiy yutuqlari deb, omadsizliklarini atrofdagi faktorlar ko’rsatkichi deb qabul qilishi;
71
Muammoni qabul qilishda yana boshqa ko’rsatkichlar ham ta’sir qiladi. Bu ko’rsatkichlar insonlarning tashqi olam bilan aloqasiga bog’liq bo’lib ularga quyidagilar kiradi: Shundan Kontrast effekti bu:
ba’zi holatlarda muammoni juda yuqori yoki aksincha juda chuqur qabul qilib yuborish;
72
Amaliy vazifalarni hal etishga qaratilgan va milliy manfaatlar hamda davlat xavfsizligini ta’minlash mumkin bo‘lgan qulay sharoitlarni yaratish bilan bog‘liq tadqiqotlar “…” tadqiqotlarga kiradi.
Strategik
73
Mazkur tizimni, hodisani, jarayonni boshqalar bilan qiyoslash va bu o‘z navbatida ularning xususiyatlarini aniqlashga imkon beradigan metod “…”metodiga mansubdir.
Qiyoslash
74
“…” -fan-texnika, mehnat va ishlab chiqarishni tashkil etish shakllari rivojlanishi tendensiyalarining tahlili bilan bog‘liqdir.
Ekstrapolyatsiya usuli
75
“…”-harakatlarni, eng avvalo, uch toifaga bo‘linadi ob’ektni ustidan kuzatish, o‘zgartiruvchi, retrospeksiya va bashoratlash usullar.
Empirik usul
76
“…”xulosa va vaziyatlarning nazariy asosini tekshirish maqsadida sun’iy vaziyatni yuzaga keltirishda tajriba uslubi tabiiy fanlardagi asosli uslublardan biri hisoblanadi.
Eksperiment
77
“...” - predmetning turli unsurlari, tomonlarini yagona yaxlitlikka (tizimga) birlashtirishusulidir.
Sintez
78
”…” eng to‘g‘ri javoblarni mutaxassislar emas, balki o‘rganilayotgan masalalarni yuzaki biluvchilar taklif etishi usuli. bu usullar yordamida yangi, noodatiy, o‘ziga xos qarorlar ishlab chiqilishi mumkin.
Sinektika uslubi
79
o‘z hamjamiyatida namuna, me’yor, muammolar yechimining standarti sifatida qabul qilingan tarixiy shakllangan metodologik, dunyoqarash, ilmiy, boshqaruv va boshqa me’yorlarning majmuiga “…” deyiladi.
Paradigma
80
Vaziyatni yoki taklif qilinayotgan qarorni qabul qilish uchun ushbu sohaning bilvosita boshqaruv sub’ekti, buyurtmachi bilan xizmat, moliyaviy yoki boshqa turdagi aloqada bo‘lmagan ekspertlar fikrini o‘rganish. “…” deyiladi
Mustaqil ekspert baholash usuli
81
“…”Bu ob’ektning holatini, uning ayrim mezonlari qiymatini, yuz berayotgan jarayonlar dinamikasini o‘rganish
Monitoring
82
“…”– bu o‘rganilishi lozim bo‘lgan voqelikning ayrim bo‘g‘inini o‘xshashlikning zaruriy yoki imkon qadar erishiladigan xadigacha aks ettiruvchi mantiqiy, matematik yoki boshqa ob’ektlar majmuidir.
Model
83
“…”tizimning samaradorligini aks ettiradigan me’yorlar majmuiga asoslanadi va so‘ng real tizim me’yoriy tizim bilan taqqoslanadi
Me’yoriy metod
84
”…” tafakkur ong vositasida yaratilgan idealda (hayoliy konstruksiyalarda)dir.
Mavhum modellar
85
“…’ haqiqatlik belgisi bo‘lib, uning asosida baholash, anglash, boshqarish, optimallashtirish va h.k. amalga oshadi.
Kriteriya
86
“…”biror sohani rivojlantirishga qaratilgan keng qamrovli loyiha yoki soha taraqqiyotini asoslab berishni o‘z ichiga olgan qarashlar majmui.
Konsepsiya
87
“…”Ijtimoiy omillar rivojining tendensiyalarini aniqlashda qo‘llanadigan hujjatlarni sifatiy tahlil etish usulidir.
Kontent tahlil
88
“…”tizimni tahlil qilish uning maqsadlaridan boshlanadi va tizimga nisbatan funksiyasi orqali olib boriladi.
Konstruktiv tahlil
89
“…” dalil, hodisa, harakat va boshqalarning begumonligini aniqlash, qayd etishdir.
Konstatatsiya
90
“…’ muhokama qilinayotgan yoki baxsli masala bo‘yicha baxs–munozara va pozitsiyalarning yaqinlashuvi natijasida ovoz berish jarayonisiz erishilgan umumiy kelishuvdir.
Konsensus
91
“…”muammoli vaziyatning xarakteri va tuzilmalarini belgilashga qaratilgan tadqiqot ob’ektidagi sabab–oqibat aloqalarining jadvalli aksidir.
Kognitiv xarita
92
“…”tushunchaning mantiqiy hajmini ko‘pdarajali, tarmoqlarga ajratilishi, ob’ektlarning mavjud belgilari bo‘yicha tartibga solinishidir.
Klassifikatsiya
93
”…” tahliliy ko‘nikalarni ba’zi bir matnlarni jamoaviy muxokama qilish vositasida o‘rganish bo‘lib, bunda tasvirlanayotgan vaziyat “...” deb nomlanadi
Keys–stadi metodi, keys
94
”…” tarkibiy qismlarning katta guruhlarining uchinchi istisno qonuni asosidagi bosqichma bosqich istisnoga asoslanadi
Istisno metodi
95
“…”qandaydir o‘lcham yoki tizimning u yoki bu shartga yoki qayta tuzilish majmuiga nisbatan o‘zgarmasligidir
Invariantlik
96
“…”kuzatilayotgan hodisalar va jarayonlar o‘rtasidagi aloqaning u yoki bu shakli to‘g‘risidagi tahmin sifatida chiqadi