“sanoat va xizmat ko'rsatish sohalarining raqamli transforma t siyasi: tendensiyalar, boshqaruv, strategiyalar” Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman

“SANOAT VA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARINING RAQAMLI TRANSFORMATSIYASI: 
TENDENSIYALAR, BOSHQARUV, STRATEGIYALAR”
453
алмаштириб келинган эди. Бугун мамлакатимизда олиб борилаётган очиқ демократик 
сиёсат туфайли мазкур муаммонинг мавжудлиги, унинг ечими бўйича чуқур таҳлилларни 
амалга ошириш, уни пасайтириш ва келажакда бартараф этиш ҳақида юксак минбарларда 
ҳам очиқ-ойдин гапирилмоқда. Хусусан мамлакатимиз Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг 
2020 йилнинг 24 январь куни Олий Мажлисга йўллаган Мурожаатномасида 
камбағалликни қисқартириш устувор вазифалардан бири сифатида белгиланди. 
Мурожаатномада таъкидлаганидек: “Ҳудудларда, айниқса, қишлоқларда аҳолининг 
аксарият қисми етарли даромад манбаига эга эмаслиги сир эмас. Ҳар қандай мамлакатда 
бўлгани каби бизда ҳам кам таъминланган аҳоли қатламлари мавжуд. Турли ҳисоб-
китобларга кўра, улар тахминан 12-15 фоизни ташкил этади. Бу ўринда гап кичкина 
рақамлар эмас, балки, аҳолимизнинг 4-5 миллионлик вакиллари ҳақида бормоқда. Бу 
уларнинг бир кунлик даромади 10-13 минг сўмдан ошмаяпти, дегани. Ёки бир оилада 
машина ҳам, чорва ҳам бўлиши мумкин, лекин бир киши оғир касал бўлса, оила 
даромадининг камида 70 фоизи уни даволатишга кетади. Хўш бундай оилани ўзига тўқ 
дейиш мумкинми?”.
1
Ўзбекистонда охирги 2 йил ичида ижтимоий нафақа олувчилар сони 
1,3 баробарга кўпайди, нафақалар миқдори 2 баробарга ошди. Лекин кам таъминланган 
аҳолига ижтимоий нафақа ва моддий ёрдам пулини тўлаш ёки улар миқдорини ошириш 
орқали ушбу муаммо тўлиқ ечилмайди. Зеро ушбу ўринда қадимги Хитой файласуфи, 
даосизм асосчиси Лао Цзынинг чуқур ҳаётий мулоҳазалари асосида таъкидлаган ҳикматли 
сўзидан иқтибос келтирадиган бўлсак, “Оч қолган инсонга балиқ берсанг, уни бир кунлик 
қорнини тўйдирасан. Агар унга қармоқ бериб, балиқ овлашга ўргатсанг, уни бир умр 
очликдан қутқарасан” дейди. 
Мамлакатимизда 2010-2020 йилларда аҳоли даромадлари таркиби такомиллашиб, 
ишлаб чиқаришдан олинадиган даромадлари 75,2 фоиздан 74,2 фоизга камайгани ва мол-
мулкдан олинадиган даромадлари эса 3,1 фоиздан 3,5 фоизга етганлигини кузатишимиз 
мумкин. Бу эса, ўз навбатида, мамлакатимиз аҳолисининг турмуш даражасининг ортиши 
ва тадбиркорлик билан боғлиқ фаолиятдан даромад олиш имкониятини устун даражада 
ортиб бораётганлигидан далолат беради. Шу билан бир қаторда, аҳолининг умумий 
даромадларида ижтимоий тарнсфертлардан олинадиган даромадларнинг улуши эса 
ҳисобот даврида 24,8 фоиздан 0,5 фоиз пункт бирликда ортган ҳолда 25,3 фоизга тенг 
бўлди. Ушбу ҳолат бозор муносабатларини ривожланиши ва аҳолини ижтимоий ҳимоя 
қилишнинг манзиллилигини кучайиб бораётганлигини акс эттиради (1-жадвалга қаранг).