“sanoat va xizmat ko'rsatish sohalarining raqamli transforma t siyasi: tendensiyalar, boshqaruv, strategiyalar” Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman

“SANOAT VA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARINING RAQAMLI TRANSFORMATSIYASI: 
TENDENSIYALAR, BOSHQARUV, STRATEGIYALAR”
105
оптималлаштиришга йўналтирилган интеграллаштирилган функционал модуллар 
тўплами" сифатда[9] тақиқотларида қайд этиган. Бугунги кунда ахборот оқимининг 
интерактивлиги тобора муҳим аҳамият касб этаётганлиги сабабли саноат кластерларининг 
ишлаб чиқариш жараёнларини бошқаришда уни фаол қўлланилаётганганлиги борасидаги 
қарашлар S. Hamilton[10] томонидан тадқит этилган.
ERP тизими – бу корхонанинг иш жараёнларида режалаштиришни, ҳисоб-
китобларни ва таҳлилни автоматлаштириш учун интеграциялашган ахборот муҳитини 
(ИАМ) ташкил этиш имконини берувчи дастурлар мажмуаси саналади. ERP тизимининг 
модул принципи корхоналарда босқичма-босқич тадбиқ этиладиган ва бир ёки бир нечта 
функционал модулларни кетма-кет ишга туширишга, шунингдек, фақатгина ташкилотга 
тегишли бўлганларни танлашга имкон беради. Бундан ташқари, ERP тизимлари 
модуллари асосида бир нечта ERP тизимлар асосида ечимлар ишлаб чиқариш имконини 
беради. Модуллар тизими турли йўналишларга ихтисослашган бўлиб, улар қуйидагиларга 
иҳтисослашган: молия, кадрлар, операциялар бўйича модулларга бўлинади. 
ERP тизимларини функционал хусусиятларига кўра “Arlington Software 
Corporation” аналитик тадқиқотлар макази томонидан жами 3600 дан ортиқ меъзон 
асосида бахоланади. Ушбу холатлар эса унинг функцианал хусусиятлари ишлаб 
чиқаришни режалаштириш, амалга ошириш борасидаги бошқарувнинг юқори даражада 
оптимал ечимларни таклиф этади. 
ERP тизимлар учун функционаллик мезонлари билан бир қаторда, ERP II қими 
бўлган CRM (1,100 дан ортиқ меъзон), PLM (1,300 дан ортиқ меъзон), SCM (2200 дан 
ортиқ меъзон), BI (1300 дан ортиқ меъзон) ERP-тизимига кирувчи алоҳида тизимлар учун 
маҳсус мезонлар бўйича иерархик тизимларни таклиф этади. 
Юқоридагилардан хулоса қилганда, кластерлар Саноат 4.0 ривожланишига таъсир 
қиладиган асосий хаб вазифасини ўтайди. Улар нафақат университет, илмий, илмий-
тадқиқот институтлари ёки юқори малакали ишчи кучи каби маълум билим атрибутларига 
эга бўлибгина қолмай, балки ҳамкорликда инновациларни ривожлантириш, тарқатиш ва 
тўплаш механизмларини ҳам таъминлайди. Чунки, “Саноат 4.0”нинг асосий компоненти 
бўлган инновацилар айнан кластерлар томонидан яратилади ва тарқалади. Бундан 
мақсадларга эришиш учун саноат кластерлари рақамли трансфармацияни самарали амалга 
ошириши лозим.